La Pèsta escarlata - Jack London (version en occitan de Pèire Beziat)

La Pèsta escarlata - Jack London (revirat en occitan per Pèire Beziat)

The Scarlet Plague (La Peste écarlate) est l'un des ouvrages majeurs de Jack London, publié en 1915.

Voici donc la traduction de l’anglais en occitan (languedocien) par Pèire Beziat, à qui on doit déjà la version occitane de Voyage avec un âne dans les Cévennes de R.-L. Stevenson.

Tres dròlles, vestits de pèls de bèstias gardan las cabras amb lor papeta sul ribairés. Sèm pas a l’Edat de la Pèira, mas en 2073 ! Lo vielhon, un còp èra professor d’universitat de la Baia de San Francisco, ten de repapiar del temps vièlh d’abans 2013 e de la Pèsta Escarlata. Pel darrièr còp, benlèu, ensaja de contar als salvatjons, pas tròp escotoses, l’epòca que los òmes èran tot-poderoses e cossí la pèsta anientèt gaireben tota l’umanitat. Mas l’espèr demòra. La civilizacion, la cal tornar bastir, emai s’aquò prendrà de temps !

A la nòstra epòca, aquesta distopia, quasi profetica, revestís una estonanta modernitat.

Illustrations de Gordon Grant. Titre original : The Scarlet Plague.

Éditions des Régionalismes.


L’auteur :

John Griffith, dit Jack London, est né à San Francisco le 12 janvier 1876. Fils illégitime de fermiers, élevé dans la misère, il est tour à tour marin chasseur de phoque, chercheur d'or au Klondike lors de la ruée vers l'or de 1897 et correspondant de presse. L'Appel du désert (1903) et Croc-Blanc (1907), qui mettent en scène l'aventure, le monde animal (comme l'histoire du chien Buck dans L'Appel de la forêt).

Le traducteur :

Pèire Beziat contunha son prètzfach en nos tornant porgir una òbra d’un dels grands autors de la literatura mondiala. Ja paregut en çò de las Edicions dels Regionalismes : Viatge amb un ase per Cevenas, de R.-L. Stevenson (2019).

Extrait:

Lo caminòl seguissiá çò que dins lo temps èra estat la cauçada d’un camin de fèrre. Mas cap de tren i passava pas pus. Lo bòsc enrodava los costals de cada part de la cauçada e la subrondava dins un frami verd d’arbres e de bartasses. La senda èra pas pus larga que ne caliá per poder far passar qualqu’un e èra pas gaire mai qu’una dralha per las bèstias salvatjas. Aicí e alà, un tròç de fèrre rovilhat reganhava del sòl e ensenhava que lo ralh e las travèrsas èran totjorn aquí. A un airal plan en vista, un arbre, espés d’un palm, aviá grelhat a un ajust e aviá caplevat lo ralh. La travèrsa juntada per un tirafons aviá, a bèls uèlhs vesents, seguit lo ralh pro naut e son lòtjament s’èra emplit de grava e de fuèlhas poiridas, çò que fasiá qu’ara aquel vièlh cadafalc estranh se quilhava tot de bescaire. Tant estrecha èra aquela via que se remarcava plan qu’èra estada una via unenca.
Un òme vièlh e un dròlle caminavan sus aquel sendarèl. Avançavan dapasset pr’amor que l’òme èra rèirevièlh, un pauc de paralisia lo fasiá trampelejar e s’apevava pesugament sus son baston. Un calòt de pèl de cabra li parava lo cap del solelh. D’endejós aquesta pèl, pindorlava una flòta teunha de pels blancs crassoses. Una visièra engenhosament fargada amb una fuèlha larga li abrigava los uèlhs e d’endejós fintava lo camin ont pausava sos pès. La barba, coma lo pel, qu’auriá degut èsser blanca coma de nèu, èra tota burèla pr’amor dels tempèris e tota tacada per la vida dins los campaments. Li tombava gaireben fins a la cinta coma una granda madaissa tota cotissada. Sul pitre e sus las espatlas pindorlava un vestit de pèl de cabra d’una sola pèça, tot arnat. Los braces e las cambas, magrostins e acrochonits marcavan lo rèirevielhum tan plan coma l’uscle, los cretges e las grafinhadas marcavan las annadas d’exposicion als tempèris.
Lo dròlle que caminava davant, reglant l’ardor de sos muscles a l’avançada longanha del vielhon, portava tanben qu’un simple vestit – un tròç de pèl d’ors espelhandrada e traucada al mièg per poder far passar lo cap. Deviá pas aver mai de dotze ans. Ficada cocarèlament sus una de sas aurelhas, i aviá una coa de pòrc trencada de fresc. Dins una man portava un arc de talha mejana e una sageta.

[...]

Lo vielhon fintèt lo dangièr d’endejós sa fuèlha verda e demorèt plantat tant a son aise coma lo dròlle. Pendent qualques segondas, se facièron unes los autres, puèi, coma l’ors mostrava de signes que s’amaliciava de mai en mai, lo dròlle, d’un remenament de cap, senhalèt a l’òme vièlh de se rambar de pel sendarèl e de davalar la cauçada. Lo dròlle lo seguiguèt de per darrèr, totjorn tenent prèst l’arc tibat. Demorèron aquí fins a çò que lo tarrabast demest lo bartàs, delà la cauçada, lor ensenhèsse que l’ors èra partit. Lo dròlle rifanhèt, tornèt sul caminòl e clociguèt :
— N’èra un de gròs, Papet !
Lo vielhon brandiguèt lo cap e se planhèt de sa votz dolenta e asclada :
— N’i a, cada jorn, de mai en mai. Qual auriá cregut de viure pro temps per véser lo moment que se poiriá crénher per sa vida sul camin de l’Ostal del Bauç ? Quand èri dròlle, Edwin, los òmes, las femnas e los enfantons avián la costuma de venir aicí a milierats de San Francisco per bèl temps. Alara s’i vesiá pas cap d’ors. Non Sénher. Pagavan amb d’argent per los anar véser dins de gàbias, e n’i aviá pas gaire.
— De qu’es aquò l’argent, Papet ?
Abans que lo vielhon agèsse léser de respondre, lo dròlle se sovenguèt de quicòm. Botèt la man dins una pòcha qu’aviá jos sa pèl d’ors e trionfalament ne tirèt un dollard d’argent tot englandat e tot passit.
Quand l’òme vièlh sarrèt la pèça d’el, sos uèlhs lusiguèron :
— Pòdi pas véser res, mormolhèt. Agacha, tu, Edwin, per véser se trapas pas una data.