Lettres de la Félibresse rouge Lydie Wilson de Ricard (1850-1880) - Rose Blin-Mioch

Lettres de la Félibresse rouge Lydie Wilson de Ricard (1850-1880)

Édition critique établie par Rose Blin-Mioch.

S’es sovent dich e pensat que lo Felibritge èra un movement puslèu conservator. Verai que dins la segonda mitat del sègle XIX, a l’entorn de Mistral, i aviá un cèrt nombre de femnas e d’òmes de las idèas de drecha. Caldriá pasmens evitar de préner una acorcha e de demorar suls poncius. Demest las personas que faguèron clantir la lenga d’òc e que s’engatgèron dins l’òbra de renaissença occitana portada pel Felibritge n’i a de totas sensibilitats politicas e quitament de republicans, plan a gaucha, de roges convençuts.

Lo libre de Rose Blin-Mioch, eissit
d’un trabalh de tèsi de doctorat, nos
fa descobrir justament una felibressa
« roja » : Lydie Wilson de Ricard, la
femna de Louis-Xavier de Ricard
(autor del Federalisme, 1877) e l’amiga
d’Auguste Fourès (es tanben l’escasença
de retrobar aqueles dos pensaires
d’importància !). L’edicion s’apièja sus
la correspondéncia de l’autora que
la màger part n’es ara conservada al
CIRDÒC de Besièrs. Es un chale vertadièr
de se daissar portar per una paraula
liura, recercada, empurada pel buf de las
luchas del seu temps.
Lo personatge es atipic : d’origina
escocesa e flamenca, Lydie Wilson
nasquèt a Paris. Ren la podiá, a primièra
vista, ligar a l’aventura de la lenga d’òc…
Mai, coma tant d’autres, Lydie venguèt
a la lenga per l’azard del rescontre. Se
maridèt amb Louis-Xavier de Ricard, un
aristocrata lengadocian, e lo seguiguèt
per s’installar a Montpelhièr. Son òme
èra un republican de la bona, comunard,
que coneguèt l’exili per sas idèas :
inutil de precisar que Lydie banhava
dins un mitan movedís, ric en debats e
soscadissas novèlas.
Es a Montpelhièr que tombarà puèi
amorosa de la lenga d’òc, una lenga que
s’esforçarà d’aprendre, amb estrambòrd
e seriosament : vòl legir los trobadors e
conéisser la varianta montpelhierenca,
s’assajar a la revirada e se metre a
escriure ! S’engatja totalament dins lo
movement de renaissença d’òc, amb
son marit e lo poèta Auguste Fourès,
en publicant l’almanac lengadocian
la Lauseta. Sas letras, mai que mai
escrichas entre 1876 e 1880, son plenas
d’espontaneïtat e de calor umana, i
vesèm plan la relacion de fisança que
s’èra establida amb Auguste Fourès
qu’èra l’amorós de sa quita sòrre : Joana.
Aquela correspondéncia es d’alhors
tanben un testimoniatge de la relacion
entre lo poèta e son « Albeto1».
Los enjòcs del moments (que son
pas dels mendres !) se retròban dins
l’escambi epistolar : Lydie evòca l’egalitat
òme/femna, lo maridatge e lo divòrci,
la question de la laïcitat o de l’amnistia
dels ancians comunards. Tot i es. Sèm
d’alhors pivelats de véser la modernitat
de sas reflexions, d’unas letras podrián
aisidament esclairar de zònas d’ombra
que nos enròdan encara a l’ora ara.
La natura, d’en pertot presenta dins
lo Montpelhièr del sègle XIX, es
tanben descricha amb sensibilitat e
poesia. Vaquí un tròç de vida vidanta
lengadociana donc e un agach agusat
sul mond : una vida qu’avèm l’astre
de tornar saborejar mercés al trabalh
complit e capitat de Rose Blin-Mioch
que saupèt desvelhar una votz feminina
essenciala per compréner aquela epòca.
Silvan Chabaud

Estudis occitans. Presses universitaires de la Méditerranée (PULM).