Istòria d'Occitània - Enric Espieut

Histoire de l'occitanie (Istòria d'Occitània) - Enric Espieut

En començant aqueste libe, qu’èi avut paur que lo patriotisme de l’autor e’u mièsse a har un obratge qui ne’s podosse pas mei qualificar d’« istòria » au sens scientific deu tèrmi ; qu’ei de mau préner au seriós un libe d’istòria on legem frasas com aquesta : “Avec les débuts du premier millénaire avant Jésus-Christ, les Celtes font leur apparition sur le territoire occitan”, qui sembla de pausar l’existéncia d’ua Occitania abans l’Occitania. Qu’ei com s’un istorian franchimand escrivè “la France”, “le territoire français”, entà parlar d’eveniments aparits abans lo partatge de Verdun (843), n’auré pas nat sens e que seré suspècte d’arrèrpensadas nacionalistas. Que de taus falsificacions ajan existit dens l’istoriografia franchimanda, ne’n dobti pas ; mes a l’òra on aquesta a deishat, en ua larga mesura, d’estar au servici de l’ideologia nacionau francesa, que seré de dòu har que deu costat occitan e cometóssem de taus excès.

 

Aviat per aqueth camin de parlar d’Occitania abans l’aparescuda de la lenga d’Òc, l’autor que presenta la conquista romana com la prumèra conquista deu noste país (e la qui mièn tà tèrmi los reis de França com la segonda, donc). Mes n’a pas nat sens. Que’ns presente la Confederacion arvèrna, que’ns parle de Massalia, òc, mes l’Occitania qu’ei gessida de la romanitat. Se lo nòrd de la Gàllia èra tot sancèr cèlta (dab infiltracions, recentas, d’elements germanics), l’Occitania que’s compausava de mei d’un pòble, cèltas, ligurs, ibèrs, grècs, e plan solide los aquitans, los “davancèrs” deus gascons, de qui Espieut e sembla ignorar l’existéncia – e que’u podem excusar puishqu’en aquera tempsada, los istorians ne’us avèn pas sabuts distinguir deus ibèrs – ; e que realizèn los romans l’unitat d’aqueths pòbles, crusòu de la civilizacion occitana de l’Edat Mejana. Aquò segon jo qu’ei essenciau, e per’mor d’aquò que tròbi hèra mau escaduda la faiçon qui a de parlar de la conquista e de l’“ocupacion” romana. Qu’ei ua error de punt de vista màger.

 

Mes un còp hèitas aqueras duas resèrvas, qu’avem ací un obratge de grana valor e qui, au cap de quaranta ans, e’s merita enqüèra que’u lejan. Essai mei que manuau d’istòria, qu’ei conhit de vistas e de reflexions qui pòden enqüèra estar frutècas. Per exemple, destecant las caracteristicas de la civilizacion occitana classica, que’ns parla Espieut de la “romanitat” de l’Occitania illustrada peu son estacament au dret… roman conservat peus visigòts, mes tanben per juristas locaus, e renovelat per l’apòrt deu Còdi Justinian arribat au noste país au sègle XIIau (lo Nòrd qu’avè lo dret costumèr), o, mei baish, que ns’amuisha l’Occitania romanica en arquitectura contra lo Nòrd gotic, entà díser en conclusion : “Bien évidemment, les Français n’ont pas détruit la civilisation occitane, comme disent certains… Mais les siècles aidant, ils l’ont étouffée peu à peu.” Aquera afirmacion, capitau dens lo caminament de la pensada de l’autor puishque s’estaca apuish a cercar los elements de permanéncia de la civilizacion nosta capvath los sègles, qu’estonarà tots los qui pensavan que fin finala, enter lo tractat de Meaux (1229) e mai de 1968, n’i avè quasi arren ! E de’ns parlar Espieut de l’influéncia de la civilizacion occitana sus la França deu nòrd. Non vau pas desglarar – que passaré lo format d’un bilhet de blòg – totas las vistas de l’autor, navèras a l’epòca e malaja ! sovent enqüèra uei, qui’s meritan que se n’empensen ; mes se podetz trobar lo libe en çò d’un boquinista o en ua bibliotèca, que’vs conselhi de’u léger, que s’ac vau.

 

De mei, aqueste volume n’ei pas que l’arrevirada, per Joan Revest, de l’originau publicat en occitan, en çò de Lo Libre occitan en 1968. Ad aquera epòca, l’occitan qu’èra conquistador e que podèn concéber qu’un libe d’istòria e’s publiquèsse en occitan ; au dia de uei, l’occitan ne s’emplega pas qu’entà las òbras literàrias (e tanben dens la premsa, vertat qu’ei). Perqué ? Ne seré donc pas fenit lo “temps de la vergonha” ? E serén alienats los “occitanistas”, o qui se’n creden ?

Edicions Centre cultural occitan - Colleccion cap e cap 1970

Prefaci de Robert Lafont - Revirada de l'occitan per Joan Revest - Illustracions de Joan-Luc Severac.

‎

L'autor:

Enric Espieut es un poeta e escrivan occitan, nascut a Tolon en 1923 e mòrt a Nimes en 1971. A passa l'essentieu de sa vida a Paris onte a fondat la seccion locala de l'Institut d'Estudis Occitans.

Mèfi! Libre ancian puslèu "usaa".