Petaçon - Joan-Maria Petit

Petaçon - Joan-Maria Petit

Poëmas occitans amb una version francesa de l'autor.

Après un long silenci, Joan-Maria Petit, un dels poëtas mai originals e mai esmovents de la generacion de las annadas 40 de l'escritura occitana, autor d'un òbra divèrsa qu'estona, dels primièrs poèmas de Respondi de... fins a los, meses en musica pel cantaire Patric, de son Bestiari personal, repreniá enfin la paraula en 2005 amb un prim recuèlh publiat per la edicions Letras d'Òc, Nòstra Dama dels Espotits.

Amb Petaçon (Manteau d'Arlequin), Joan-Maria Petit sortís un bon còp de son tròp long silenci poëtic. A l'encòp grèu e leugièrs, maridant la transparéncia mai granda a l'espessor jornadièra de l'existéncia umana, aqueles poèmas son estats causits entre fòrça autres de fabrica parièra : d'aquí lo títol del recuèlh, que, mesclant diversitat de tons e de subjèctes, fa pasmens ausir a cada pagina la musica tan caracteristica e pertocanta d'un poèta que sap èsser a l'auçada de nòstra vida vidanta, entre esliuces de bonur e misèria de cada jorn.

Los mots del poèta sont acompanhats en cobèrta d'un dessenh de Joan-Bernat Vaselhas (L'ostal de Ferrals), e dins lo còs del libre d'un retrach de l'autor per Leon Còrdas.

Traduccion francesa de l'autor.

Edicions Jorn.

L'autor:

Joan-Maria Petit nasquèt en 1941 dins una familha de vinhairons establida a Caranta, prèp de Capestanh, en plen dins lo vinharés lengadocian. Vinhairons fòra nòrma, coma o ditz bèl primièr, ja que son paire fasiá lo pilòta dins l'Aeropostala davant de tornar a la tèrra e que se regalava a far venir de flors al mitan de sas vinhas. Aquela familha radicala socialista lo preparava pas gaire a la descobèrta de la fe cristiana que deviá marcar tota sa vida despuèi l’adolescéncia. Dintra a l'Escòla Normala en 1959, puèi a la Facultat de Letras de Montpelhièr : licéncia de Letras Modèrnas, puèi dos ans a ensenhar dins lo segondari, aprèp qué torna a la Facultat, coma ensenhaire aqueste còp. Son domeni de dileccion es l’oralitat occitana jos totas sas formas : dialectologia (participa a l'Atlas Lingüistic del Lengadòc), etnografia (enquista dins lo Besierés), lexicografia. S’interessa entre autres a las formas brèvas coma los provèrbis e dictons, que son pas sens rapòrt amb sa pròpria poësia.
Aquesta se desplega pendent sa vida tota, termejada de recuèlhs que recampan de poèmas corts mas denses, escriches dins una lenga simpla, concreta e naturala : Respondi de... (1965), Poèmas per carrièras (1970), Ni per vendre ni per crompar (1971), Lo pan, la poma e lo cotèl (1972), Non aver o èsser (1975), Lo bestiari, aubres e vinhas (1978), Nòstra Dòna dels Espotits (2005). D'una aparenta simplicitat, aquels poèmas son aitant de tròces de vida : scènas d'enfança e de vida vidanta, crocadisses de personatges, imatges insolits que s’impausan per lor evidéncia poëtica. Lor imaginari es lo de las formuletas e dels contes, de las cançons popularas, que revèrta tanben lo ritme de sos vèrses. Estona pas que les cantaires (Patric, Daumas, Mans de Breish, Martí, Josiana Vincenzutto) ajan fòrça posat dins son òbra. Una òbra quora leugièra quora crudèla, que ditz cada còp en qualques mots pichòts bonurs o grands malastres de la vida.

Es partit en avost de 2020.

Estraches:
Darrièr lo mur desboselat
I aviá un palm de cèl abandonat
Un armàs
Un soc de pomièr
Una pèl de sèrp
E la marca dins l'èrba
D'un òme e d'una femna
Qu'aicí s'èran aimats
Lo temps d'una cançon.
Una crotz dins lo vent
Portava lo rovilh
De la dolor del monde
E la temptacion de l'espèr.

~~

Violonaire

Aviá gitat son violon dins lo potz
E quand posava un ferrat d’aiga
I aviá totjorn qualque esclapon de sa musica
Que nadava dins lo sorelh.

Testard, acabèt mòrt de set.