La mòrt vai mai regde que lo vent - Joan Ganhaire - ATS 217

La mòrt vai mai regde que lo vent - Joan GANHAIRE

Un Ganhaire novèu, per los amoros de las seradas d’uvern amb Darnaudguilhèm e la còla siena !

Tiago Ausenda cramat viu, leo e Tonio Baptista pistolejats, Mano Feniche e Soni Brusamanti enverenats per quauqua salopariá… Coma ditz lo vielh Alfonso, la mòrt vai mai regde que lo vent, questes temps a Maraval dins la comunautat dau monde dau Viatge… L’explicacion ne’n es simpla : la tòrna d’Amanda clama venjança cinc ans aprep sa mòrt violenta demorada non resòuguda. Entre cresenças gitanas e òrra realitat, lo comissari Darnaudguilhem aura bien dau mau a restar la malediccion… Mas balha te garda, Darnaudguilhem, la mòrt se raleta tanben a ton entorn…

Editat emb l’ajuda dau conselh regionau Novela Aquitània.

Colleccion A tots n°217, coedicion IEO Edicions - novelum-IEO

L'autor:

Joan GANHAIRE (en francés Jean-Leopold Ganiayre) es un escrivan perigordin qu’escriu sas òbras en lemosin. Es nascut a Agen en Òlt e Garona lo 21 de mai de 1941. Après aver seguit sos estudis segondaris a Peireguers estudièt la medecina a Bordèu per s’installar com mètge en Peirigòrd ont naissèt sa vocacion d’escrivan occitan. Obtenguèt lo Prèmi Jaufre Rudèl en 2001 amb son òbra Lo viatge aquitan.

Extrach:

« [...] Quo es los unlaments que ’vián tirat l’atencion dau vesin lo mai a portada, un gardian d’entrepaus, que aviá pas comprés d’en prumier que los òrres crits venián dau brasier que esclairava la nuech d’octòbre. E quante s’era a la perfin aprueimat, los unlaments s’eran tuats e era demorat un moment espaventat davant la siloeta negresida e recoquilhonada ente quauquas flamas trobavan enquera de qué se nurrir. [...] »

Article de premsa:

L'oeuvre occitane de Joan Ganhaire est très variée. Alternant le comique villageois ( Las cronicas de Vent- l'i-Bufa), le sombre ( Lo libre dau Reirlutz, Lo darrier daus Lobaterras, Lo viatge aquitan, Cò-ditz la Pès-Nuts...), les romans de cape et d'épée et le roman policier, elle est largement connue dans tout le domaine occitan, même en Italie où elle a récemment inspiré une thèse universitaire.
En ce début 2019, , c'est le commissaire Alexandre Darnaudguilhem qui reprend le collier avec « La mòrt vai mai regde que lo vent », ( la mort va plus vite que le vent). C'est, après « Un tant doç fogier », le 7e opus des aventures du désormais célèbre commissaire de Maraval.

L'afar se debana dins lo ranvers de Maraval, que sembla beucòp a nòstra brava vila de Perigüers. Coma d'abituda, tornam trobar tota la còla eteròclita dau comissariat. Queste còp, l'afar comença sur un muertre tarrible : un còrs es trobat , en tren de cramar sur un terren abasit onte lo monde laissan lor retrum. Fiau per 'gulha, van leu comprener que quò vai los menar dins la comunautat dau Monde dau Viatge, d'aqui e d'alhors. Lo commissari Darnaudguilhem viu aura coma Dandara, la sòr de l'inspector Diagana Traoré, mas entre ilhs dos, quò es pus çò qu'era... L'enquesta lo vai far tornar trobar una anciana amija e tornar montar cinc ans en arrier. E los crimis de se segre coma una malediccion a l'entorn dau commisari...En efiech, « La mòrt vai mai regde que lo vent ».

Ne'n veiqui las prumieras linhas : « Fuguesse estat jorn, se seriá vut que l'inspector Le Goff era tot palle.Anava e veniá a l'exterior de la scena de crime, e Darnaudguilhem, que l'espiava de la coa de l'uelh, lo veguet dempuei lo prumier còp dempuei benleu dietz ans 'lumar una cigarreta. Dau diable ente l'aviá trobada, o-ben-tot se'n gardava una per los cas d'urgéncia. E quò ne'n era un cas d'urgéncia, per la vuda d'en prumier e puei per l'òrra odor... ». Brrr !

Article de Denis Gilabert dau 27/01/2019 sus SudOuest.fr