Los Beatles de Sant Çubran - Michel Fraysse - ATS 235

Los Beatles de Sant Çubran - Michel Fraysse (roman) - ATS 235

Las aventuras d’un grope de musicaires tolosans, entre esper, dificultat materiala e tensions relacionalas, en camin per un concors d’interpretacion de las chançons dels Beatles. Lo prumier roman en occitan de Michel Fraysse, en mena de road movie.

Colleccion A tots n°235, IEO edicions.

L'auteur:

Miquèl Fraisse es nascut a Tolosa. A viscut a Barcelona, Lyon e Paris. Ara viu e trabalha a Tolosa.

Article de premsa: Miquèl Fraisse nos fa viatjar amb « Los Beatles de Sant Çubran »
                  Miquèl Fraisse escriguèt fa gaire un primièr roman en francés amb lo títol de « Fervor viuleta ». Es l’istòria d’un jove tolosan afogat del Tolosa Fotbòl Club. Es un obratge que rend omenatge als suportaires dels Viulets. Es tanben la primièra ficcion tocant lo mitan del fotbòl de la ciutat mondina.
                  Alavetz, que nos ofrís Miquèl Fraisse dins aquel novèl roman ? E ben, nos balha a legir quicòm d’excepcional. Fasiá temps qu’aviái pas legit res de tan original e agradiu. Tre los primièrs capítols soi susprés, agradivament susprés pel ritme de l’escritura. L’autor fa pròva d’un gaubi remarcable dins son biais d’escriure. Se vei que deu legir. Sap çò qu’es l’escritura. Emai s’es un novelari en occitan (per moment sa lenga pareis o provar), sap çò qu’es la narracion romanesca.
                  Lo subjècte evocat es tras qu’original e modernissim. L’autor tira atal la literatura occitana dins un airal fins ara rarament explorat. Li balha l’envam e l’interés que li manca tròp sovent. D’un cèrt biais la fa evoluir en li porgir d’aire fresc coma o fa per exemple Joan Ganhaire amb sa seria de romans policièrs mannada.
                  L’òbra, coma ja dich, es plan bastida, plan engimbrada. Dins sa narracion, l’autor ten la bona distància entre implicacion e observacion. Aquela regaudissenta autopsia d’un grop de musica va agradivament susprene mai d’un legeire. Se volèm servar a la literatura nòstra un vam dinamic e inventiu, nos cal publicar d’òbras d’aquela farina. E d’aquò devèm mercejar, emai granmercejar l’instància nacionala de l’Institut d’Estudis Occitans qu’o fa amb aquela sublissima colleccion qu’es la de « Atots ». Devèm, çò me sembla, explorar totas las dralhas que nos son prepausadas. Aquesta òbra de Miquèl Fraisse alarga lo paisatge creatiu nòstre. L’autor nos mena al còr d’un fenomèn cultural que coneis plan e lo nos restituís remarcablament. Aqueste mitan es estat per ieu una descobèrta. La descripcion d’un fenomèn cultural marginal dins la literatura es quicòm -o tòrni dire- de rar, çò que fa qu’aquel roman es encara mai preciós. Es un roman que conten mantunes aspèctes. Demest aquestes descriu una trafanada a travèrs Euròpa, plan escalcida. Ademai e de subrepés, l’autor sap jogar amb lo suspens.
                  Se tracha d’un grop de musica degaunhaires dels Beatles que vòl anar participar a un concors internacional de gropes que retipan lo famós qüatuor anglés. I vòlon anar, emai i van. Mas, coma o imaginatz las causas se debanan pas al melhor. Tant mai que los joves an gaire de moneda e fan çò que pòdon amb çò qu’an. Aquò balha, plan solide de situacions tras qu’amusarèlas e plasentas. Mas a fòrça de volontat e mercé lo vam desvolopat per tota joventut, arriban mai o mens a lor tòca. Los seguir dins aquela aventura es un vertadièr plaser. Francament aquel roman es una palheta, una pèrla literària que cal imperativament legir. Pòrta testimòni del poder creator de las Letras nòstras e balha fisança per aquela miraculosa literatura occitana, la sola al monde que se pòsca pas apevar sus una lenga socializada.
                  La lenga de l’autor es dins l’ensems simpla e eficaça. Es tanben modèrna. Serà segurament la lenga de las generacions futuras se per astre avèm deman encara de generacions d’occitanofònes. Es una lenga que pèga completament amb lo sujècte desvolopat. Possedís una bona fluïditat. Se l’autor contunha d’escriure en occitan es solide que nos porgirà lèu una tras que bona lenga. Mas ara per ara demòra, ça que la, un bocin de trabalh de far a n’aqueste nivèl. I a encara qualques pichonas imperfeccions que daissan endevinar que l’autor es un novelari.
                  Podèm felicitar Miquèl Fraisse d’aqueste trabalh. Nos demòra pas qu’a esperar que serà pas un « escrivan del libre unic » e que ja benlèu es nos escalprar un autre joèl del calibre d’aqueste « Los Beatles de Sant Çubran », un obratge que cal imperativament legir. D’aquí la necessitat, e o dirai pas jamai pro, de soscriure a cada lançament de plega « Atots ». La literatura poirà gaire de temps subreviure sens lectorat. Es de nòstra responsabilitat de la difusir e de la promòure.
              Pèire Rabasse, lo 26 de decembre de 2023 dins lo Lugarn.