La Nassa - Miquèu ARNAUD - ATS 238

La Nassa - Miquèu ARNAUD - ATS 238

Roman d’aventuras istoricas en occitan provençau.

Per Febrier de 1474, lo rei de França deu tenir targa au còp a l’Anglés e au Borguinhon. Mau que mau contèn leis enemics mai quasi tota l’armada es sus lo pè de guèrra e son marge de manòbra es estrech. Pasmens, Loís XI tèsta aquí vòu espandir sa tela. Provença, terraire fòrça ric, dubertura segura sus la Mediterranèa es una pèça màger de l’espandiment. Mai sei projèctes son contrariats, que lo rei Reinier decidisse de lo deseiretar.

Abramat, arrogant, plen de cròia, es pas possible per eu de pèrdre la fàcia. Adonc, ordisse un plan per esbrandar lo còmte de Provença e ansin s’apoderar dau comtat.

Seguiretz, dintre Anjó, Daufinat e Marselha, las intrigas dels grands senhors e prelats, lors complòts, lors trafics e lors assassinats, lor aliança amb los "rotièrs" sens fe ni lei d'un costat…  
E de l'autre, los tres joves que coneissètz benlèu ja : Bertrand d'Onorat vengut cavalièr redreçador de tòrt, Amielh ara baile pastre dins las estivas d'Ubaia e Clemenç, jove monge en fugida, que ne'n vòlon a sa vida…
D’aventuras ont interven de còps lo meravilhós, inspirat de las cresenças de l’edat mejana.

Colleccion A tots n°238, una coedicion IEO Edicions / IEO CREO Provença.

Publicat amb l’ajuda de la region Provença-Aups-Còsta d’Azur.

L'autor:

Miquèu Arnaud, nascut a Marselha en 1952. Sa conoissença de mai d’una lenga estrangiera li duerbe una carriera dins lo comèrci internacionau. Dins aquò, jamai a quitat l’enclinacion per la lenga e la cultura nòstras. S’installèt dins un vilatge pròche Marselha dins un temps qu’una bèla part deis abitants parlavan la lenga dau brèç. Es en familha que se perfeccionèt dins lo parlar provençau maritim. L’enveja de partejar l’occitan e de gardar viu son usatge lo menèron a escriure. Après Quora la matèria, roman d’anticipacion que se debanava en 2200, e Amontanhatge, l’autor de nos prepausa ara un novèu roman istoric.

Article de premsa:

"La Nassa" de Miquèu Arnaud, un roman de desalienacion nacionala
Miquel Arnaud nos prepausa un roman de resisténcia provençala a l’expansionisme francimand
            Los que son acostumats a legir aquesta rubrica de presentacions de libres, coneisson ja Miquèu Arnaud. Agèri lo plaser de i presentar un de sos libres. Se trachava a l’epòca de « Amontanhatge ». La recension aquesta foguèt publicada al mes de decembre de 2021. Per ne dire mai sus son compte, ajustarai que faguèt una carrièra professionala dins lo comèrci internacional. Malgrat que parlèsse mantunas lengas estrangièras, jamai perdèt pas la de familha. L’enveja de despartir l’occitan e de ne servar viu son usatge lo menèron a escriure. Son òbra es ja consequenta e d’una qualitat exepcionala. Pòdi pas nimai mencionar pas que Miquèu Arnaud es un dels bailes valents de l’Institut d’Estudis Occitans al nivèl nacional.
            « La Nassa » es una longa fresca istorica. A n’aquò se compren que Miquèu Arnaud ten de coneissenças aprigondidas sus l’istòria de Provença. Se ditz qu’aimar son país necessita de ne conéisser son istòria. Amai aquò se verifica amb l’autor marselhés. L’òbra que nos prepausa nos permet de tornar visitar l’istòria tormentada de Provença al sègle quinzen. Una temporada cruciala per ela. Aquela exploracion de l’istòria nòstra nos es ofèrta sul registre fictiu del conte a travèrs de personatges mai o mens identificats. S’i rescontra los qu’an agut existit e los autres. Se nòbles e princes son plan identificats, per contre las gents del pòble semblan sortidas e viure de l’imaginacion feconda de l’autor.
            Alavetz, lo legeire se daissa plasentament carrejar d’un costat e d’autre de Provença. Una Provença que coma Lengadòc, Gasconha e los autres païses occitans resistiguèt coma poguèt a son integracion forçada al reialme de França. Mas de tot temps, e d’uèi encara, França tenguèt pas jamai compte d’autra causa que de sa set d’expansionisme e de supremacisme. Aquela ficcion de Miquèu Arnaud, que siá dich en passant se beu coma de mèl, es aquí per o nos remembrar.
            De còps, aquel roman vira en roman d’aventuras amb fugidas precipitadas, cavalcadas infernalas, combats cara a cara e nuèits passadas dins d’albergas perdudas al mitan d’un campèstre claufit d’enemics. Entre fidelitat e traïsons, tot lo registre de las intrigas politicas se tròba dins aquela òbra completa. Cal ben dire que la narracion se debana al moment ont França vòl metre sa man raubaira sus Provença, alara independenta. Un còp mai se tracha d’un episòdi de resisténcia a l’imperialisme francés. Un expansionisme que sembla estat e que demòra dins l’ADN de França. L’Istòria demòstra que los Franceses, quand son pas a far la guèrra per s’espandir, son a complotar coma o conta tan plan Miquèu Arnaud dins aqueste roman ont Loís lo onzen de França es a far son possible per s’apoderar de Provença. O fa sens vergonha e contra totas las convenéncias de l’epòca. La cobesiá s’embarrassa pas de morala.
            Entre lo palais del rei Reinièr a Ais de Provença e las estivas alpencas, l’autor fa d’anar-tornars dins de societats umanas desparièras. Las descriu totas amb una coneissença perfiècha. En companhia de Miquèu Arnaud avèm lo plaser de traversar los paisatges provençals coma se i èrem vertadièrament. L’autor nos ofrís una narracion fòrça plan trabalhada. Anam de rebombidas en rebombidas a un ritme descabestrat. Dins la literatura nòstra coneissèm rarament aquela mena de roman flume que, pr’aquò, atestan de la bona santat d’una literatura. Dempuèi Pèire Pessamessa e Robèrt Lafont èrem en espèra d’una òbra tan ampla qu’aquesta « La Nassa ». L’espèra es estada tan longa coma lo plaser de la legir es bèl. Aquela mena de proposicion literària demòstra un còp mai las potencialitats de l’escritura occitana en aquesta primièra part del sègle XXIen.
A lo seguir dins son raconte, Miquèu Arnaud nos far anar de pastres estivant dins de capitèlas e de princes estajant dins de palaisses vilandreses. Coma qué, e de tot temps, se son los notables que fan la politica, la pòdon pas far sens lo pòble. E lo pòble es pas totjorn prèste a se daissar tòrcer. De còps, sap reguitnar. Aquel roman plan alestit, plan bastit, travèrsa tot l’espèctre de la societat provençala del sègle quinzen. Se las batalhas son d’un realisme d’excellenta factura, empacha pas lo fantastic de nasejar de quand en quora.
A ma coneissença aquel roman es lo primièr opus d’una literatura occitana que se poiriá considerar de desalienacion nacionala.
Article de Pèire Rabasse, dins Lo Lugarn dau 1er de junh de 2024.