Petit dictionnaire français-occitan d'Auvergne

Petit dictionnaire français-occitan d'Auvergne - Cristian Omelhièr

Auvèrnhe miègjornal.

L’occitan d’Auvèrnhe miègjornal, tal coma se parla a las bolas del Cantal, del Puèi-de-Doma e de Leire-Naut.

11 000 mots, reviradas occitanas illustradas per d’exemples nombroses, compendi de gramatica e supplements (noms de luòcs, provèrbis e dires, comparasons tradicionalas) : rai, l’aisina indispensabla per anar del francés cap a l’occitan.

Colleccion Parlem, edicions Ostal del libre.

Critica dau libre:

Cristian Omelhièr a realizat un diccionari plan practic e plan fisable per una partida del naut auvernhat, a l'entorn del Sejalèir (Chasalèir ?), centrat sul parlars d'un ròdol Alancha-Massiac. Pr'aquò, e se vei dins sa bibliografia e dins las referéncias abreujadas que dona per un mot o un autre, a posat a la matèria auvernhata disponibla d'autras airals, mai que mai à l'èst, e quitament als parlars vivaro-alpencs de l'èst del Velai e del Vivarés. Çò que sembla mancar a sa documentacion es l'Auvèrnhe del ponent, la que vira a l'entorn de Mauriac. Probable que las fonts li an mancat. Me pensi çaquelà qu'es un diccionari utilisable per tota l'Auvèrnhe, que lo Sejalèir es pas luènh de la Bassa Auvèrnhe (que comença esquematicament a la devesa entre lo Cantal, o lo Chantal, e lo Puèi Dome).

Coma o ai dit, Cristian Omelhièr s'es pas contentat de relevar los mots de sos vesins del Bru, un vilatjòt plaçat à mèg camin sus la departementala que mena de Alancha a Massiac. A tanben aprofitat de diccionaris manuscrits, coma lo d'Alexis Delrieu, Lexique de l'Occitan parlé à Massiac, lo d'Eric Magne, sul parlar de la communa de "Laurie", o d'òbras literàrias coma las d'Albert Boudon-Lashermes. Es donc un trabalh de collectatge e tanben de sintèsi, que mòstra plan de rigor scientifica, çò qu'empacha pas qu'es de consultacion practica.

Lo diccionari se presenta coma pichon, amai o es. Cristian Omelhièr a causit de presentar pas qu'ambe moderacion lo lexic sabent o lo de la tecnica modèrna. Caldrà donc completar en consultant un obratge pus espés, coma lo "Dictionnaire Français-Occitan" de Cristian Laus, basat sul lengadocian. Aquò rai, los mots sabents presentan normalament pas cap de diferéncias dialectalas. Mès, se d'expressions de la vida correnta de nòstra epòca, coma "garer sa voiture", i son, plan de mots ordinaris son absents. Lo diccionari es precís, que dona per exemple las traduccions condrèitas per "appeler, s'appeler" o per "chercher", diferentas segon lo sens, allòc que i a pas qu'un mot en francés. Una autra riquesa son los exemples e las frasas donadas a l'ocasion d'un mot, que permeton de dintrar dins lo foncionament vertadièr de la lenga. Es donc mai qu'un lexic.

Pèire Cotó.