Quin occitan per deman ? - Eric Fraj

Quin occitan per deman ? Lengatge e democracia - Eric Fraj

Eric Fraj publica en cò de Reclams aquel ensaj sus l'ensenhament e la transmission de la lenga occitana uèi e sus lor avenidor.

Se volèm una vida efectiva per l'occitan, la resocializacion massissa d'aquela lenga es per l'autor una necessitat. Mas compte tengut de l'evolucion de la societat e del contèxte actual de l'occitanisme (o dels occitanismes), se pausa la question : de qual occitan volèm la resocializacion ? Qual occitan volèm per deman ?


Volèm que la lenga occitana contuhne de viure ? Rai, nos la cal parlar pertot e en tota occasion.
Mes, tenent compte de l'evolucion sociala e del contèxte actual de l'occitanisme (o dels occitanismes), Eric Fraj nos interròga : quanha qualitat e quanha sòrta de lenga volèm tornar socializar ? Un obratge que pausa de questions pedagogicas mai tanben politicas.



L'autor desira doncas "qu’una soscadissa comuna e benvolenta s’instaure, sens demorar, sus la natura de la lenga qu'es de promòure" e que sas remarcas  ajuden  al debat.

Una reflexion que regarda totes los que s'interèssan a l'avenir de la lenga occitana !

Bilingua Occitan puèi Françés - Colleccion Clams n° 1. Edicions Reclams.

L'autor:

Eric Fraj es cantaire, musician, ensenhaire d’occitan e de filosofia. Pausa aicí la question de la relacion entre l'occitan ensenhat e promogut pels mitans occitanistas (que ne'n fa partida) e la lenga parlada pels locutors dichs "naturals".

Extrach:
Si es vertat que l'occitanisme deu voler, non pas simplament la subrevida (mès o mens simbolica), mes la vida efectiva de l'occitan, la resocializacion rapida e massiva d'aquesta lenga es alavetz una necessitat absoluda...

Extrach de l'introduccion :

"D’efèit, unas practicas lingüisticas – conscientas o pas – e qu’existissen desempuèi ja qualques annadas, semblan mès qu’alarmantas per çò qu’es de la qualitat de la lenga ensenhada a las generacions novèlas (doncas parlada e eventualament transmesa per elas), mes tanben quant a l’ideologia implicita que tròp sovent baileja a l’amagat l’aprendissatge e la remesa en circulacion sociala de la lenga (per l’escòla, les centres de formacion, les eveniments culturals, les mediàs occitanistas, etc.). Vòli  pas ací  fèr le procès de qualqu’un, o lançar anatèmas, mes explicitar e fèr partejar una presa de consciéncia : la d’un perilh que, a l’ora que s’esfaçan o se van esfaçar les darrièrs locutors 'naturals', pòt èsser mortal per la practica de la Lenga d’Òc mes tanben per l’avenidor de la vida comuna qu’aquela practica engendra o, al mens, deuriá engendrar."

Article de Joan-Nadau Commères :

Un còp per an, que s’i cau tornar... Plear la huelha deus impòsts a la prèssa ? Quiò, tanben, mes shens qu’aquò... Quauquarren de mei important enqüèra : la lectura de « Quin occitan per deman ? ». Hòrt sovent, l’actualitat que m’i prèga, d’anar verificar se per cas, n’estossen pas seguidas, las recomandacions d’Eric Fraj. Quiò, qu’ac sèi, qu’ei modèste lo tipe, e a nat moment ne’s permet d’i parlar de « recomandacions », mes totun. Per tant modèste que sia, qu’ei mei avisat que la màger deus donaires de leçons, qui s’acontentan de redigir quauques articles o de cançonejar sonsaïnas vielhas. « Quin occitan per deman ? » qu’ei un tesaur, e qu’ei justament perm’or d’açò que’m hè dòu de constatar que uei lo dia, n’a pas aviat nat cambiament concrèt. Nat. Mei de quarante ans de militantisme, de reflexions, d’analisis e d’escambis amassats dens un libe, tà un resultat nul, sonque lo meriti d’ac aver hèit, e la valor intrinsèca de l’òbra. Qu’ei sharre. Mes atau, ne’s cau pas estujar la cara, n’a pas cambiat arren a la hèita (en tot cas dinc adara), e qu’ei un crèbacòr. Totun, au moment de la soa pareishuda, tots que s’avienèn tà’n reconéisher la grana qualitat e l’interès vertadèr. E de çò que’n sèi, n’èran pas nombrós a opausar arguments a l’autor au parat de las conferéncias qui seguín.

Alavetz : perqué n’avem pas considerat aqueth cap d’òbra com se deu, qu’ei a díser com un apèr tà’s melhorar, e non pas com ua òbra literària en occitan qui serveish lo noste interès en tot muishar « que’s pòrta plan, la nosta lenga, espiatz un pauc, un intellectuau qu’i consacra un libe ». Mes har a l’estrucci ne reglarà pas lo problèma, qu’ac sabem tots. Totun, au sortir de cada lectura, que senteishi ua sòrta d’estrambòrd au dehens, la hami de bastir quauquarren, o meilèu de tornar bastir. Pr’amor qu’ei açò l’enjòc màger, lo còr deu noste problèma : tornar har çò de mancat. Mes tà aviar l’annada de com cau, que’m soi dit qu’èra ua bona idea de se’n brembar. Un còp mei.

Joan-Nadau Commères, La Setmana, 9 Genèr 2018