Lo Cartulari d’Auloron - Joan Eygun

Lo Cartulari d’Auloron - Joan Eygun

Lo Cartulari d’Auloron, libe manuscrit conservat aus Archius d’Auloron, qu’estó establit en sègle XVIau per la comunautat municipau d’Auloron (Bearn) tà har valer los drets de la vila e las libertats deus vesins.

Redigit cap e tot en lenga d’òc, lenga demorada oficiau en Bearn, dens ua realizacion e ua caligrafia de prestigi, lo cartulari qu’arrecapta la carta de fondacion de la vila (lo son Fòr) mes tanben tots los privilègis autrejats peus senhors de Bearn dinc a 1551.
Au briu deus tèxtes, que descobrim l’istòria e la vita d’ua vila qui viu autan deu comerci dab l’Aragon com de l’espleitacion deus terradors ruraus. Que s’i veden tanben los combats deus Auloronés tà sauvaguardar la libertat deu comerci, las exempcions fiscaus, las heras e los mercats, los drets d’usatge deus vesins e, plan solide, las pelejas dab las comunautats vesias.

Lo Cartulari d’Auloron qu’ei tanben un document lingüistic de prumèr ordi, per la qualitat de la lenga copiada, qui ei la lenga d’òc escriuta comunament en Bearn en sègle XVIau, eretèra d’ua longa tradicion d’escritura occitana.

Transcripcion integrau deu tèxte occitan, traduccion francesa, presentacion, arremarcas lingüisticas, index e bibliografia.

Edicion, traduccion, presentacion, arremarcas linguisticas, index e biliografia de Joan Eygun. Abans-díser de Jean-François Le Nail.

Edicions Letras d'òc.

L'autor:

Fondator de las edicions Letras d’òc en 2004, Joan Eygun qu’estó tanben cap redactor de las revistas Reclams (1991-1996) e Tèxtes occitans (1996-2002).
Qu’a estudiat l’istòria de la lenga occitana e deus sons emplecs dens los maines juridic o religiós : Fòrs e costumas de la montanha a la mar / Fors et coutumes de la Garonne aux Pyrénées (1994), Au risque de Babel, le texte religieux occitan de 1600 à 1850 (2002) e que publica documents inedits gessits d’archius : Per malhs, sarròts e arrècs. Une vallée pyrénéenne et sa langue (2009), Fors et costumas de Bearn (2010).
Joan Eygun qu’a tanben publicat òbras ineditas o desbrembadas d’autors occitans : Joan de Valès (s. XVIIau), Antonin Perbòsc e Xavier Navaròt, autanplan com antologias de poësia contemporanèa o cuelhudas de contes populars (J. Boisgontier, A. Perbòsc, contes d’Aubrac).
Que persegueish enqüèra tribalhs de lexicografia gascona e enquistas de toponimia pirenenca.
Que gavida la Jornada del libre occitan despuish la soa creacion en 2004.

Article de premsa:

Lètras d’Òc ven de publicar lo Cartulari d’Auloron dins una edicion bilingua e comentada per Joan Eygun d’aquel tèxt del sègle XVI, testimòni màger de l’escrich occitan e monument de las libertats comunalas.
 
Redigit al sègle XVI a l’iniciativa els edils municipals per defendre los dreches de la vila e de sos abitants, es tanben un document lingüistic de primièr òrdre escrich amb una grafia fòrça classica. A mai, lo document es un testimoniatge de l’istòria d’Auloron, una vila que se tròba sus las rotas comercialas en direccion d’Aragon, e que se desvelha a aquela epòca per revendicar la libertat de comèrci, las fièras e mercats, las exempcions fiscalas e l’obtencion de dreches d’usatges dels bòsques e de las landas. Atal, lo document mòstra tanben, en un occitan de fòrça bon comprene, las relacions d’Auloron amb las comunautats vesinas, los reglaments pastorals e forestièrs, etc...
 
L’edicion conten la transcripcion integrala del tèxt occitan, la traduccion francesa, una presentacion, de remarcas lingüisticas, un indèx e una bibliografia. L’avantdire es de Jean-François Le Nail.

Article publiat dins Lo Jornalet, lo 23 de febrièr de 2020.