Lei Filhas de Sion - Joan-Claudi PUECH

Lei Filhas de Sion - Joan-Claudi PUECH

Pèire de Bovila d’Avinhonet nasquèt l’an de la mòrt dau comte Raimond lo sièisen. Servèt pasmens un remembre de l’enfança : l’imatge escrincelat dins sa memòria de la Bòna frema dau peu saur. Eu auriá vougut levar l’espasa per l’aparar, mai l’espasa embrutís tot, lo borrèu tant coma la victima. La nuech de l’Ascension de 1244, participèt au chaple deis inquisitors d’Avinhonet. Un espèr fòl, lèu amorçat : « Se cresiam, qu’après, lo país seriá liberat ». Pèire fugiguèt en Lombardia onte faguèt flòri dins lo comerci dei telas, e de temps en quora se fasiá passaire per ajudar lei sieus a escapar a l’inquisicion e venir s’installar de l’autre costat deis Aups. Mai après la casuda de Cremòne, lo Montsegur lombard, i aguèt pus ges de refigi de per lo monde. S’entornèt au país, e dins lei càrcers de Tolosa l’inquisicion forcèt sa memòria. Diguèt res pasmens de la Dòna de Montlodier e de sa filha que l’avián recaptat dins un luòc oblidat dau Carladès, perdut entre rius, bòscs e combetas. Dins lei sègles venents, sota una fòrma o una autra, cada còp que tornava a Montlodier per sonhar sei nafraduras, la joina frema èra sempre aquí que semblava de l’esperar, tala la filha de Sion dau profèta Isaï. Amb ela, coneisserà la fin de Dieu, un rei de drech divin siguèt decapitat e l’umila descasença d’un òme dei temps novèls : lo generau e comte d’Empèri Joan Baptista Milhaud a Orlhac, lo jorn de la Sant Urban de 1832. L’arma dau Pèire barrutla encara entre lei vòutas dau temps, jamai aconsolada.

Edicions des Régionalismes.

L'autor:

Joan-Claudi Puech, nasquèt a Orlhac en 1962. A passat son enfança dins la bastida familhala, dins un ròde dau Cantal que li dison lo Carladès, aquel pichon comtat que per maridatge de Dolça de Carlat e de Provença, passèt a l’ostau de Barcelona. Faguèt puèi lo licèu a Rodés e n’enanèt viure a Tolosa. Aquí rescontrèt aquesta qu’anava venir sa molhèr. La seguiguèt au sieu en Provença.

Ara, resta dins lo país d’Ate. Es escrivan e institutor a Menèrba. A ja publicar un roman « Una pèira e un tamborin » (2013) escriu en occitan provençal. Es tanben l’autor de Flors paganas e En bosca de Pan.

Entre Carladès, Roèrgue, Tolosan, Pirenèus, Provença e Aups, tèn la consciença fonsa d’una meteissa identitat e la sentida d’una nafradura secrèta que legís dins lo país dempuei qu’es drollet e que de lònga ensaja de li botar mòts.

Article de premsa:

Lo roman de 166 paginas, al còp istoric e fantastic, seguís la destinada de Pèire de Bovila d’Avinhonet.
Aquel nasquèt l’an de la mòrt del comte Raimond lo sieisen. Ne servèt un remembre : l’imatge escrincelat dins sa memòria de la Bòna frema dau peu saur.
Auriá volgut levar l’espasa per l’aparar, mas l’espasa embrutís tot, lo borrèl tant coma la victima. La nuèch de l’Ascension de 1244, participèt al chaple dels inquisitors d’Avinhonet. Un espèr fòl, lèu decebut : « Se cresiam, qu’après, lo país seriá liberat ».
L'autor nos far seguir Pèire dins sa fugida en Lombardia ont faguèt flòri dins lo comerci de las telas. Aquí ven passaire per ajudar los sieus a escapar a l’inquisicion e venir s’installar de l’autre costat dels Alps. Mas après la casuda de Cremòne, lo Montsegur lombard, i aguèt pus ges de refugi de per lo mond.
Pèire de Bovila s’entorna al país e finís dins las càrcers de l’inquisicion a Tolosa. Aquí diguèt pas res de la Dòna de Montlodier e de sa filha que l’avián recaptat dins un luòc oblidat en Carladès, perdut entre rius, bòscs e combetas.
L'istòria se perseguís dins los sègles venents, sota una fòrma o una autra, e cada còp que torna a Montlodièr per sonhar las siás nafraduras, la joina femna es sempre aquí que sembla de l’esperar, tala la filha de Sion del profèta Isaï. Amb ela, coneisserà la fin de Dieu, d'un rei de drech divin que serà decapitat e l’umila descasença d’un òme dels tempses novèls : lo general e comte d’Empèri Joan Baptista Milhaud.
L’arma de Pèire barrutla encara entre las vòltas del temps, jamai aconsolada.

Article pareissut sus www.occitanparis.com

------

L’autor sap crear una atmosfèra de mistèri a l’entorn de sos personatges que son totes plan tipats. Dins un mond ostil de matièra ont las fòrças del mal senhorejan, son obligats de s’escondre dins de cavas, de caunas e qualques còps de capitèlas quand son en montanha. Mas pas sonque ! Qualques còps se devon escondre dins l’anonimat e quitament se fondre dins d’autras identitats. Lo roman comença a l’Edat-Mejana, al moment ont l’inquisicion velhava de sos milanta denonciators. L’intolerància es diabolica e despietadosa. Malurosament la causa se verifica encara d’uèi lo jorn. Es tanben brutala e sanguinària.  
A l’Edat-Mejana los Bons Crestians avián de se mesfisar de plan monde. Vivián amagats e dins la quasi clandestinitat. En debuta de libre, Joan-Claudi Puech a lo biais per descriure aquela temporada de suspicion generalizada e de terrorisme eclesiastic.
Aqueste roman es un pauc lo raconte d’un refús. La narracion de vidas obligadas de demorar a l’òrle d’una societat totalitària e dangierosa. Es una mena d’imne a la resisténcia, a l’autenticitat e a la libertat. L’autor conta tot simplament las peregrinacions fisicas e esperitalas de faidits que van e venon entre Lengadòc, Auvèrnhe e Lombardia.
Alavetz, sèm de longa a navegar entre sòmi e realitat, entre present e passat, entre nuèit e jorn. Se tracha d’una ficcion que naula entre doas aigas tan misteriosas l’una coma l’autra. Qualques còps lo legeire s’i pòt negar, mas lo naufragi es pas jamai definitiu. I a totjorn un passatge que permet de tornar prene pè e contunhar la caminada amb l’autor sus las piadas dels tempses.
Dins aquel libre lo questionament filosofic es en filigrana. A la pagèla de l’entendament catar se mesura l’impermanéncia e la futilitat de l’aicí-lai. Aquel roman poiriá plan èsser un caminament pregond, una quista cap a un ideal somiat sempre remandat a pus tard e a pus luènh. Se tracha d’un retorn a las sorgas entre espèr e desesperança, vam e lassitge.
Malgrat la volontat de l’autor de voler far traversar los sègles a sos personatges, entre maites Pèire de Bovila, lo legeire a qualques còps de mal per far lo ligam entre los diferents periòdes prepausats : crosada contra los Albigeses, guèrras papistas contra los Uganauds e revolucion francesa. Li pòt arribar de reconéisser pas sulcòp los personatges amagats jos una « falsa identitat ».
A mesura que s’avança dins la lectura naseja una mena de leugièra languison, una languinha subtila e embelinaira. Arriba que la narracion prenga un ton nostalgic e fatalista. Es una sensacion estranha que, pauc a cha pauc, ganha lo legeire. A de moments, lo temps sembla petrificat e los personatges enguerpesits per lor destinada patida. Degun sembla pas aver presa ni sus sa vida pròpria, encara mens suls eveniments que los pertòcan. Sus la meteissa tonalitat cadun endura son astrada amb una resignacion acceptada. Es aquí tot lo fachin de l’escritura de Joan-Claudi Puech. Congrèa un ambient ont cada planta pòrta sa flaira, ont cada pèira carreja sa mofa, ont cada animal amaga una anma.
Fasiá temps qu’aviái pas legit una òbra tan enigmatica e portaira de prigondor. Es una òbra ambiciosa que lo legeire deu meritar. Es escrich dins una lenga remirabla al servici de descripcions a l’encòp precisas e poeticas : « La lugana empeirava implacablament lei èssers e lei causas. Soleta la massa sorna e arredonida dau bòsc de la Roviera fernissiá d’una vida a pro pena perceptibla dins la claror lachosa de la comba. Lo fulhum brun e pergaminat de l’ivèrn craïnava docetament sota una aureta dei flairors amaras. L’aire èra doç, dins gaire seriá la respelida ».
Aqueste roman es lo de la dintrada literària en Occitània. Porgís un pauc d’aire fresc dins una creacion que d’aquestas passas sembla aver de vam. Degun se’n planhirà pas.

Article de Pèire Rabasse, Lo Lugarn (P.N.O.) 15 de novembre de 2018.