Belina - Miquèu De Camelat

Belina - Miquèu DE CAMELAT - Poèma en tres cants (Bilingue occitan gascon - francés)

Poèma en tres cantas.

Au darrèr deu son maridatge dab Jacolet e de la neishença d'ua hilha, Belina, qui a gahat hred en dant la popa au nèn, que moreish entermiei las lagremas deus sons.

Prumèra gran òbra de Miquèu de Camelat.

Revirada per Pierre Bec, Robert Lafont - Prefaci de Joan-Ives Casanòva - Editat per Eric Gonzalès, Jean-Loís Lavit Talader.

Éditions Reclams - Collection Honts (n°1) - Parucion lo 26/08/2009

L'autor:

Miquèu de Camelat (1871, Arrens - 1962, Tarba) foguèt comerçant e subretot dramaturg, poèta e escrivan gascon. Es un dels escrivans gascons mai famoses gràcias a son òbra màger Beline.
Camelat nasquèt lo 26 de genièr de 1871 a Arrens, en Lavedan, dins lo departament dels Pirenèus Nauts. Miquèu de Camelat èra lo filh unic d’un pegòt. Aprèp d’estudis segondaris al pichòt seminari de Sant Pèr de Bigòrra, acceptèt pas de venir capelan e deguèt tornar en çò sieu en 1887 que comencèt de se consacrar al gascon e a la literatura occitana. Foguèt en aquel temps que descobriguèt l’òbra dels Felibres. En 1890, obtenguèt un primièr prèmi de poesia a la Felibrejada de Tarba e rescontrèt Simin Palai qu’amassa sortiguèron en 1893 l’«Armanac Gascoun». Foguèt alara que decidiguèt de laissar son gascon d’Arrens en favor del bearnés que li permetèt d’èsser legit dins tota Gasconha. En 1896, participèt a la fondacion de l’Escòla Gaston Febus que federèt lo Felibritge gascon, puèi a la naissença de la revista «Reclams de Bearn e Gascounhe» en 1897. Aquela meteissa annada se maridèt amb Catherine Augé e s’installèt definitivament a Arrens que ne foguèt cònsol de 1900 a 1904. Lo parelh aguèt quatre enfants, que dos moriguèron pichonèls. Reconegut pel Felibritge tre la parucion de Belina, Camelat dirigiguèt de 1910 a 1914 lo bimesadièr popular gascon «La Bouts de la Terre», de linha mai autonomista que «Reclams». Aprèp que foguèt mobilizat pendent la Primièra Guèrra Mondiala, s’amistancèt amb lo poèta Andrieu Pic. Se moriguèt lo 19 de novembre de 1962 en çò de sa filha a Tarba.
L’òbra de Camelat es immensa e divèrsa. D’en primièr cal citar sas doas epopèias, Belina (1899) e « Mourte e Bibe » (Morta e Viva) en 1920, per las qualas volguèt donar a la literatura gascona la dignitat que li mancava, coma Mistral, que Camelat considerava coma son mèstre, o aviá jà fach amb Mirèlha e Calendau. Foguèt tanben autor de poesias reünidas dins « L’espigue aus dits » (L’espiga aus dits) en 1934. Fòrt atirat pel teatre, escriguèt dos dramas en vèrs, « Gastou-Febus » (Gaston Febus), en 1914, e « Lole » (Lòla) en 1939, e tanben de « divertiments » coma « Griset nouste » (Griset noste) en 1911, « Roubi lou sounadou » (Robin lo sonador) e « A l’aygue douce nou-b hidet » (A l’aiga doça no’vs hidetz) en 1912 e « Lou darrè Calhabari » (Lo darrèr Calhavari) en 1916. Pasmens, de sas òbras, la mai accessibla al lector de uèi es bensai « Bite-bitante » (Vita vitanta), un recuèlh de novèlas publicat en 1937.

Camelat foguèt tanben critic literari, amb d’articles dins la revista Reclams, es es l’autor d’una istòria de la literatura gascona, « La literature gascoune de las hounts prumèras à oey lou die » (La literatura gascona de las honts prumèras a uei lo dia), e mai d’antologias consacradas a la literatura gascona destinadas a las escòlas: « Garbe de pouesies » (Garba de poesias) en 1928 o « Garbe de proses » (Garba de pròsas) en 1933.
(Sorga wikipedia)