Liturgia pagana - Liturgie païenne - Pierre Bec

Liturgia pagana - Liturgie païenne - Pierre Bec

Liturgia pagana prepausa una seissantena de poèmas de formas e de tèmas variats, mas familiars al poèta. Las doas primièras parts atanhon a l'exercici poëtic, que fòrabandís pas l'inspiracion, mas l'estructura e la desliura per las constrenchas formalas. Los Dotze sonets tà l'annada ressortisson al tèma del zodiac o de las « sasons de l'an », tant espandit dins la poësia universala, entre autras occitana, depuis Claudi Peiròt al sègle XVIIIen fins a Max-Philippe Delavouët al XXen. Los meses de l'annada e la forma del sonet permeton l'expression calibrada d'un lirisme personal fach de remembres e de languison, sentiment que senhoreja dins aquesta liturgia pagana. Faulas e cançons agradoças, coma o marca lor títol, concílian « formas simplas » oralas coma lo conte, la fatrasia o la formuleta, tròbas originalas e mestritge de l'erudit, que res d'aquela tradicion li es pas estrangièr. Lo ton es trufandièr e tendre, cracinant e melodiós a l'encòp, coma una cançon de carrièra.

La tresena part, mai importanta, Litanias deu silenci, prepausa de poèmas de forma mai liura, d'inspiracion mai espontanèa, mas totjorn plaçats jol signe de la liturgia profana, coma se, al poèta, li fasiá mestièr de s'inscriure dins un ofici religiós « profanat » que li serviguèsse d'encastre e donèsse a las destinadas que n'evòca de tròces (la sieuna bèla primièra), si que non un sens sacrat o una dimension trascendenta, al mens una mena de ton tragic e seren. Lo poèma es coma una pregària sens cap de Dieu que lo temps, sens cap de mistica que lo remembre, sens cap de fervor qu'una languison de còps que i a lancejanta. Als mots profans, lo poèta mescla de longa de motius crestians, la mater dolorosa, l'anhèl mistic, « los bròcs d'ua coroa cristica ».
Aquelas litanias del silenci se debanan tot còp en poèmas mai longs, en « pichòtas òdas », coma d'imnes a la creacion, com d'accions de gràcia escampadas cap a un cèl vuèg, tales aqueles « Caminaus », celebracion d'un espaci vengut mai vast per la quita abséncia de Dieu.

Pèire Bèc arriba aital a conciliar, mercés a son mestritge formal, una cultura immensa e lo sentiment borrolant del passatge del temps, un tèma que li es familiar despuèi son primièr recuèlh Au briu de l'estona.

Pierre Bec arrive ainsi à concilier, grâce à sa maîtrise formelle, une immense culture et le sentiment bouleversant du passage du temps, un thème qui lui est familier depuis son premier recueil Au briu de l'estona.

Edicions Jorn.

L'autor:

Germanista, romanista, medievista, se coneis de Pèire Bèc, president de l'IEO de 1962 a 1980, l'activita sens lassièra de cercaire e de militant. Pèire Bèc a plantat d'amiras dins la cultura d'òc despuèi l'Edat Mejana fins a la Renaissença, per l'aparar e l'illustrar.
Aqueste continent d'erudicion se dobla d'un autre territòri, qu'a tendéncia a amagar, de creacion literària : 8 recuèlhs de poèmas, dont sèt en occitan, despuèi Au briu de l'estona (1956) fins a aquesta darrièra Liturgia pagana, un raconte autobiografic (Lo Hiu tibat, 1978), un roman (Sebastian, 1980), de recuèlhs de novèlas (Contes de l'Unic, 1977, Racontes d'ua mòrt tranquilla, 1993).
Nascut a París en 1921, torna a dètz ans a Casèras de Comenges, luòc d'espelida de son paire, ont descobrís la lenga gascona. Apren l'alemand e l'italian en Àustria e en Alemanha, ont es desportat del trabalh pendent la guèrra. Tornat en França, ensenha d'en primièr l'alemand, davant d'ocupar a Peitieus la cadièra d'estudis comparats de las lengas romanicas. Sos domenis de recèrca son a dialectologia occitana, la lingüistica romanica e la iteratura medievala. D'unes obratges sieus fan desenant referéncia, coma La Langue occitane (Que sais-je ?), sovent reeditat, o son Anthologie des troubadours (10/18). A publicat mai d'un desenat d'antologias. En mai d'aquò, lo medievista se dobla d'un musicològ especializat dins l'organologia (estudi des instrument de musica).