Lo viatge alambicant dau professor Gròsdenas - Romieg Jumèu - ATS 216

Lo viatge alambicant dau professor Gròsdenas - Romieg Jumèu - ATS 216

Lo professor Gròsdenas es afrontat al jutge Babós lo temps d'un long interrogatòri sul viatge que ven de far en TGV, de París a Marselha... En aquela epòca de terrorisme, las causas pòdon lèu prene un biais kafkaian !

Lo jutge Babós que la conducha de l’interrogatòri inquieta se bèu un grand veire de limonada. Aproficha de la passadeta per faire un promier ponch. A dire lo verai, l’afaire li agrada de mens en mens. A l’evidéncia Grosdenàs es pas un criminau ordinàri, encara mens un terrorista ! Lo rapòrt de l’oficier de polícia s’avera fòrça exagerat. Se seguissi sei conclusions lo procès mancarà pas de faire lei gros titres de la pressa, de susqcitar de peticions e perquè pas d’interpellacions a l’Assemblada nacionala ! Malur que lo petachós de Procuraire ague cregut necite de cridar au trebolitge, a l’associacion de maufatans e d’amodar la maquina judiciària.

Romièg Jumèu s’ensaja un còp de mai a l’art del contrapè literari ambn aqueste raconte. A descobrir !

Colleccion A tots n°216, IEO edicions.

L'autor:

Romieg Jumèu es nascut a Marselha. Après d’estudis a l’Escòla de Bèlas-Arts e un Prèmi de gravadura e d’estetica, a trabalhat dins la publicitat. A ja publicat "Sénher Quau", "Cronicas imaginàrias", "Pantòri" e "Embolh a Malamosca" dins la colleccion « a Tots », e un recuelh de poèmas, "E siguèsse una nafra... la lutz".

Extrach :
"Lo jutge Babós, se n'esconde pas, aima pas aqueste afaire que li foguèt fisat a la precipitada, rapòrt a son experiéncia dei procès per terrorisme. Li sembla embolhós e plen de caucatrepas, i comprés per sa carriera. Una istòria dessenada de revòuta dins un TGV ! Revòuta menada, çò pareis, per un intellectuau dau gròs grum, istorian subrecelèbre, professor au Collègi de França, somitat que de sobre treva lei mediàs."

Critica de premsa:
Romieg Jumèu, escrivan occitan marselhés màger, nos conta aquí lo raconte alambicat del professor Gròsdenas e del jutge Babós. Un dialòg long entre los dos òmes, pendent lo procès del primièr, que poiriá cambiar lor vida a totes dos.
Dins un TGV entre París e Marselha, una revòlta esclata… Tot primièr, lo tren pren de retard per causa d’una meteo fòrça marrida. Amb aquela tempèsta, s’arrèsta mai d’un còp, e l’irritacion dels passatgièrs creis pauc a pauc. Mas es en gara de Valença que la colèra espeta a de bon. Enrabiats, los usatgièrs, mai que mai los de la segonda classa, envasisson lo tren, rauban lo vagon-bar, e mancan de malmenar fisicament un agent de la SNCF sul cai. En mai de tot aquò, lo TGV, en tornar partir, coneis de panas materialas, e deu cambiar d’itinerari, provocant un còp de mai la ràbia dels passatgièrs… Mas una revòlta apareis pas soleta : cal doncas un colpable.
Lo professor Justinian Gròsdenas, passatgièr del TGV, escriu una òbra granda sus l’Empèri roman. L’istorian viu solet, a París, e ensenha al Collègi de França. Quita gaireben jamai la vila. Grand, los uèlhs negres, e la cara expressiva, l’intellectual es plan conegut, reconeissable, e respectat de totes. L’òme es a mand de se far elegir president de l’Union culturala latina a Marselha. Un titre que n’es pro fièr, el que nasquèt a Marselha e que partiguèt de pas res.
Pas vertadièrament lo perfil d’un criminal, encara mens d’un terrorista… Çaquelà, ara, es plan per aquò qu’es interrogat pel jutge Babós. La rason ? Es acusat d’aver menada la revòlta dins lo TGV, e de far partida d’una associacion de malfaitors.
Lo jutge Babós sap qu’aquel procès es pas ordinari. Se vei ben que lo professor Gròsdenas es pas brica un terrorista, mas lo rapòrt de polícia, de segur fòrça exagerat mas sostengut pel procuraire, afirma son implicacion e sa culpabilitat. D’un autre costat, se condemna Gròsdenas, aquel procès alertarà la premsa, e farà de bruch dins tot lo país… Alara li cal èsser just, e subretot, far lo lum sus la vertat.
Gròsdenas sembla un ciutadan onèste e incapable de far de mal a qualqu’un. Viatjava dins aquel TGV cap a Marselha per anar manjar amb lo Primièr Conse. Puèi, l’endeman, aniriá quèrre son títol ultim : son eleccion coma president de l’Union culturala latina. L’òme es pro intelligent, podiá pas sabotar sa carrièra per un incident coma aquel.
Çaquelà, qualques detalhs interpèlan lo jutge Babós. Lo professor marselhés a un costat coleric, que minimiza pendent aquel procès. Puèi, d’un autre costat, li agrada d’èsser reconegut e seguit pel monde, coma lidèr. Un pauc pretenciós, Gròsdenas es convençut de tot çò que ditz. Mas la jove vesina de viatge del professor demòra introbabla, coma inexistenta. E puèi, d’ont sortís aquela femna vièlha que li parla lo jutge ? Se’n soven pas brica, e comença d’aver paur de pèrdre un pauc l’esperit…
Alara, entre messorgas averadas, denegacion totala, o benlèu folia passadissa, Babós, aprèp un darrièr gòt de limonada, deurà jutjar.
Article de Emilie Bosc, dins Lo Diari 53, 01/2020.