Sinèra - Andrieu Lagarda

Sinèra - raconte - Andrieu Lagarda

Al long de Sinèra e la mòstra d’òr, Andrieu Lagarda nos conta l’itinerari e la vida d’un òme del pòble, entre los sègles XIXen e XXen. De las descobèrtas d’un mainadet curiós de tot çò que l’environa, a l’adulte qu’a sabut bastir son independéncia, en passant per la dintrada a l’escòla o las porradas del temps de gojat.
Es la vida d’un mestieral que camina e s’adapta als cambiaments tant socials coma tecnics e economics que capviran la vida del pòble, en passant del vilatjòt rural a la vilòta industriosa.

Andrieu Lagarda es un mèstre per desvolzar las cronicas de la vida vidanta al long de las annadas : fèstas, aventuras e reviradas, mas tanben paurs, dramas e malastres, dins una lenga viva e saborosa. Un grand plaser de lectura.
Sinèra e la mòstra d’òr, un dels libres dels pus escasuts d’Andrieu Lagarda.

Edicion novèla 2023 ! Amb un lexic occitan-francés.

Edicions Letras d'òc.

L'autor:

Nascut a Belestar (Arièja) en 1925, regent, puish  professor d’espanhòu e conselhèr pedagogic d’occitan, fondator deu CREO, Andrieu Lagarda qu’a publicat mantuns libes de contes, d’etnografia, de lexicografia, de traduccions en occitan lengadocian  shens comptar los sons  libes dedicats a l’ensenhament de l’occitan.

Secrèts de las bèstias, Vocabulari occitan...

Article de premsa: entre collectage e biografia
   Dins un long avertiment en mòda de prefàcia, l'autor nos avisa que "Cal pas ges cèrcar de literatura dins las regas que van sègre". Aquò rai ! èra necite d'anonciar la color. D'efièch, mai que de literatura, se tracha d'unas pichonas sequéncias de vida. Se poiriá de gaire parlar d'una vida en puntilhats. Aquò's la vida del Sinèra (escais que ven de l'expression "si n'èra…") qu'es salcissada a tusta limbusta, segon lo bon plaser o la disponibilitat dels remembres de l'autor.
   Dins lo fons, se tracha mai que mai d'un libre d'omenatge a un personatge que visquèt "escambarlat subre dos sègles" tal coma o escriu Andiu Lagarda. Probablament l'omenatge a un parent o a un aujòl. Cossí que ne vire, a qualqu'un de car per l'autor. Aquel Sinèra sembla aver bravament comptat per Andriu Lagarda.
    A vertadièrament parlar, per çò qu'es del contengut d'aqueste libre, se pòt parlar d'una biografia. La causa es evidenta emai se se sentís que lo debanar dels eveniments es sempre tributari de la memòria selectiva o falhibla de l'autor. Diguem qu'es pas una biografia classica, mas una liura cronica de vida. Quicòm de tan aleatòri coma n'es lo temps e la memòria. Se vei còpsec que, emai s'i sembla per d'unes costats, se tracha pas d'un collectge enregistrat. La transcripcion d'unas bandas magneticas auriá balhat un tèxte plan mai aride.
   Quin es l'interés d'escriure un tal libre ? L'interés de l'escriure es segurament lo de la transmission d'unes sabers. L'interés de fargar un anèl de mai a la cadena de vida que s'alonga, generacion aprèp generacion. Es pas, coma per la literatura blosa, l'interés psicosanitari d'escriure quicòm (que que siá) per qualqu'un (qual que siá) que ne sentís lo besonh irrepressible. Escriure es autoterapeutic. Sabem aquò desempuèi que la psicanalisi existís. Mas escriure pòt èsser tanben, porgir d'unes elements scientifics dins de domènis coma l'istòria o l'etnologia. E, mai que mai per un autor occitan, pòt tanben èsser un acte militant, e quitament un acte de resisténcia a l'aculturacion. Probablament que per Andriu Lagarda, l'existéncia d'aquel libre es la resulta de totas aquestas motivacions acampadas.

[...]

Son aquela mena de libres que fan cultura. Dire lo passat per conéisser lo present e enfaciar l'avenidor es un trabalh qu'avèm de far e "Sinèra e la mòstra d'òr" i participa. Tot comptat e rebatut, me demandi s'aquò ne seriá pas dels libres coma del vin : un còp escriches, los cal ben publicar ! Mas perdem pas de vista que i a vin e vin e que Monsenh Lagarda e son editor, aqueste còp, nos serviguèron una de las melhoras tinadas que siá.
Article de Pèire Rabasse, publiat lo 31 d'avost de 2016, sus lo blog del P.N.O.