Lo pavòt dins la nívola - Emily Dickinson (Peyre Anghilante)

Lo pavòt dins la nívola - 431 poesias d'Emily Dickinson

Autor originau: Emily Dickinson - Revirat en occitan per Peyre Anghilante.
Prefacia d' Aurelià Lassaca.

" A milas legas del romantisme que caracteriza son epòca, Dickinson inventa en solitària la modernitat. Sos mots son precises, ciselats; decortica lo mond e lo perceb encara melhor que lo percor al dedins de son còs, de tota son amna en incandescéncia."

Aurélia Lassaca

Libre de pòcha, companh de viatge, mas decò pichòta antologia, aqueste libre presenta un recuelh de 431 poesias chausias d’Emily Dickinson (1830-1886), una granda poetessa americana, que menet una vita solitària en cerchant sens sosta, a travèrs la contemplacion de la natura e l’introspeccion, çò que s’estrema darreire l’aparença dal mond, çò qu’es universal.
Après sa mòrt foguet publicat un recuelh de 1775 poesias, un messatge liurat a de mans que, per sa mesma volontat, resteron invisiblas a la majora part de si contemporans. Malgrat aquò, l’istòria a volgut que de nòvas mans l’agantesson e de segur la Dickinson auria pas jamai pensat que aquel messatge un jorn auria ressonat en occitan.
« Una grasa de lava a chasque instant / me semelha de poar / un cratèr puei contemplar / en cò miu lo Vesuvi ». Es dedins nos que chal cerchar e la poesia d’Emily Dickinson nos buta derant nòstra presença, nos achara e nos exòrta embe luciditat e de bòts ironia a cerchar çò que sem, a ren voler « qualquaren de menc de la vastitat”. Decò nos polem l’escotar, aüra, “pas pus luenh d’aicí ».

En occitan emb lo texte anglés originau sus la paja de gaucha.

En coedicion amb la Chambra d'òc. Data de parucion : 06/2016.

Après lo trabalh sus la pròsa, qu’ental 2014 a menat a la publicacion de 16 racònts clàssics de la literatura europea, ai decidat de m’adreçar a la poesia, çò que siu encara en tren de far embe l’òbra d’un poèta armen, Daniel Varujan. Embe aquò, a una mira siu tombat sal volum di Meridiani Mondadori embe l’òbra completa d’Emily Dickinson, una poetessa americana viscua entre lo 1830 e lo 1886 a Amherst, una jòlia vilòta dal Massachusset occidental entornaa de prats, bòscs e montanhas. Un personatge da bòn singular, que pauc a pauc se barret dins la solituda e lo silenci, gavat qualqua sortia, en arribant fins a mai a una sòrta de clausura. Una “monja” vestia de blanc que per tota la vita se confiet a pauc de monde, sobretot embe de letras e de vèrs, que foguet restia a publicar, gavat sèt poesias, tant que per gaire tot aquò foguet pas destruch o perdut. Mas d’aquel trabalh solenc e estremat sortet (pòstum) un recuelh de 1775 poesias que doneron an aquel país e al mond entier una des pus grandas vòutz poèticas dal ‘800 e benlèu de totjorn.

Son òbra e son estòria curiosa, mas fatalament seriosa e exemplara, m’an tochat ental profond e parelh, embe totas las dificultats liaas a mon escarça conoissença de l’anglés e encara menc dal lengatge de la Dickinson, me siu embarcat, o mielh plonjat, dins un trabalh zelós e apassionat, en chausent 100 componiments, publicats sal site de la Chambra d’òc e lesuts da mon paire. Mas sus la fin, pilhat dal vam e da la sensacion d’aver trobat la bòna dralha, siu arribat a ne’n revirar mai de quatre-cent, en m’arrambant esquasi a ne’n sortir una pichòta antologia. Pr’aquò, coma que sie, puei ben n’èsser satisfach.

Sa lenga clara e ensem misteriosa, son vèrs dens, borraat d’images e de símbols e son ritme potent, decantaire se prèston ben a la lenga occitana. Un afinitat e un liam entre las doas lengas que ai descubèrt pus sarrats de çò que pensesse, ental champ filològic (qué tant a empremiat l’anglés da la lenga latina!), coma dins l’esfèra culturala; tant que, a una mira, la mesma Dickinson parla de “un trobador sus l’olme” que, en relais embe un’autra poesia, marca “lo chamin”... Identificat embe un aucèl, naturalament. E a ben veire, un trobador american, coma serveria encuei, qué tant auria (après, ben segur, aver emprés lo blues e un pauc de jazz) da mostrar a son pòple! Benlèu poleria compausar una chançon sal paratge o decò masque sus la convivéncia, o per dir-la embe la Dickinson, “l’art de la patz”. Benlèu!

Se la lenga sòna fòrta e modèrna, sa poesia, delai e fòra dal temp ben mai d’aquela trobadorenca, pura coma sa càndia vèsta, es una contúnia introspeccion e meditacion sus lhi tèmas pus profonds de la vita, sus “la batalha que l’anma combat / embe degun”, ente apareis totjorn la demanda premiera sal sens de tot aiçò, se da qualque cant demore qualquaren de perdurable, de sacre e se sie gandible da nòstre esperit. Una demanda vielha coma l’òme.

Après sa mòrt foguet publicat un recuelh de 1775 poesias, un messatge liurat a de mans que, per sa mesma volontat, resteron invisiblas a la majora part de si contemporans. Malgrat aquò, lo destin a volgut que de novàs mans l’agantesson e de segur la Dickinson auria pas jamai pensat que aquel messatge un jorn auria ressonat en occitan.

p. 96

Sexton! My Master's sleeping here.

Pray lead me to his bed!
I came to build the Bird's nest –
And sow the early seed –

That when the snow creeps slowly
From off his chamber door –
Daisies point the way there –
And the Troubadour.

p. 96

Soterraor! Mon mèstre duerm aicí.

Te prègo, mene-me a son liech!

Siu vengua a bastir lo nis de l’aucèl

e a plantar lo premier sem.

Parelh que quora la neu fonderè

sus l’uis de sa chambra

las margaridas marquen lo chamin

ensem al trobador.

Il Papavero nella nuvola - raccolta di poesie di Emily Dickinson
Raccolta di poesie tradotte in occitano a cura di Peyre Anghilante