Jornal d'un jaquet del Puèi de Velai fins a Compostèla sul Camin de Sant-Jacmes - Sèrgi Viaule

Jornal d'un jaquet (del Puèi de Velai fins a Compostèla sul Camin de Sant-Jacmes) - Sèrgi Viaule

Amb aqueste raconte Sèrgi Viaule nos mena suls mitics camins de Sant-Jacme. Cada caminada, cada experiéncia es unica. La seu, complida pendent dos meses e mièg en 2019, es prigondament generosa e poetica. Avèm aquí un jornal tengut jorn per jorn, un raconte a l’encòp imatjat e imaginatiu. Mai que d’una quista personala, es l’evocacion emocionanta d’una introspeccion. L’autor fa de longa l’anar-tornar entre l’endedins e l’endefòra d’un viatge intime e iniciatic. Una peregrinacion que lo marquèt per la vida.

Aqueste Jornal d’un jaquet foguèt escrich a passes lents, sus un sendarèl pas totjorn luminós, per un ideós en cèrca d’estèlas. Libertat, poësia e frairetat son tantas pèiras que marquèron son caminament.

Edicions dels Regionalismes.

L'autor:

Sèrgi Viaule es sortit d’Albigés e i demòra. A escrich poësias, novèlas e romans. Sa singularitat dins lo cortal de la literatura nòstra es qu’a publicat fòrces racontes de viatges : Escorregudas en Albigés, Passejada en Escandinavia, Sus las pesadas de Robèrt-Loís Stevenson, Barrutlada en Irlanda e en Gallas, etc. E mai nos porgís a nosautres los legidors del sègle XXIen un occitan natural, de bon comprene, enrasigat dins sa pratica quotidiana de la lenga.

Estrach:

Per mòde d’introduccion
Anes pas creire non que siás tu lo qu’escrives e mai s’ausisses lo silenci d’onte parlan los mots.
Joan Larzac (in « Se rauqueja ma votz »)

Escriure, contar e descriure una escorreguda cap a Sant-Jacme de Compostèla sembla pas res de plan original. Es segurament estat fach de centenats de còps. D’aqueles jornals de pelegrins o simples excursionistas se’n pòt trobar a bodre dins fòrças lengas, mas lo qu’avètz dins las mans es, a ma coneissença, lo primièr en lenga nòstra.

Cèrtas, en 1987, Joan dau Melhau, cantaire e escrivan de tria, partiguèt d’en çò seu en Lemosin, cap a Compostèla. Son aventura foguèt escricha dins la lenga de Bernat de Ventadorn, mas pecaire l’autor la tradusiguèt en francés per la publicar a las edicions Federòp. Èra en 1990. D’aquel libre « Journal d’un pèlerin – vielleux et mendiant sur le chemin de Compostelle », e mai siá redibitòriament endecat de sa publicacion sonque en francés, a mon vejaire se’n parla pas pro. Quand l’autor entemena son periple a un quarantenat d’annadas, tant val dire qu’es dins lo plen de sas fòrças fisicas. Dins son raconte nos parla longament de son trabalh d’introspeccion pendent sa « longa marcha ». Sos quasernets de rota son los d’un musicaire mendicant. S’èra mes volontàriament dins aquel estat per complir son viatge.

Dins son obratge, Joan dau Melhau balha sovent sas sentidas e sos estaments d’anma dins un registre de pensada singular. I es qualques còps repotegaire, per dire pas eissabre. Reconeis el-meteis aver una pichona dòsi de misantropia. Desvolopa rarament la descripcion dels païsatges que travèrsa, dels vilatges que rescontra o dels edificis que visita. Malgrat aquò, l’autor faguèt qualques polits rescontres. Mai d’un trentenat d’annadas aprèp, aquela aventura val encara d’èsser legida. Valdriá quitament d’èsser enfin publicada dins sa lenga d’escritura.

Es, d’alhors, lo sol testimoniatge que legiguèri abans de partir. Quand mon torn venguèt, que foguèri lèst per me lançar, voliái aver l’èime franc d’idèias subjectivas. Teniái de partir verge de tota lectura sul sicut. Mon desir èra de me n’anar amb una curiositat inalterada. Ma set de descobèrtas necessitava qu’aquelas foguèsson pas estadas prealablament desfloradas. Las solas causas que crompèri per emportar foguèron dos guidas de pòcha sens gaire detalhs, un per la Via Podiensis e un autre pel Camin francés.

Plan solide, un pelegrinatge a Sant-Jacme de Compostèla marca psiquicament e d’un biais definitiu tota persona que lo complís. Marca esperitualament e fisicament pel demai d’una vida, per tan longa que siá. Una tala aventura es quicòm que se doblida pas. S’es malaisit de mesurar la transformacion morala e psiquica d’una persona a flor e a mesura qu’avança sul camin, per contre los efièches fisics de l’escorreguda, eles, se veson còpsec.

Lo camin es una aventura novèla cap a l’inconegut. Cadun la se desira mai radiosa que las viscudas anteriorament. Una escorreguda bèla permet de se destacar del consumerisme alienant, de tornar a l’umilitat de la dimension umana. Sul camin s’i cròsa tota mena de perfils. L’arcolan de l’umanitat s’i rescontra forra-borra. S’i tuma de mondes diferents. Tanplan d’unes gents i venon garir una depression nerviosa. N’i a qu’endralhan cap a Sant-Jacme per se requinquilhar d’un adeliment al trabalh, lo famós burn out, per parlar a la mòda anglesa. Dins aquel cas, se pòt tanben considerar lo camin coma un espaci terapeutic. Deuriá èsser mai sovent prescrich pels medecins, subretot los psiquiatres.

En dos meses e mièg, sul Sant-Jacme se rescontra un fum de nafrats de la vida. Es benlèu pas un azard se l’endralhèri. Se cal saber abandonar a la natura e traçar a travèrs lo campèstre. Valent a dire, daissar darrèr se tot çò que lusís e que tanplan esbleugís ; causas que, dins l’esfòrç e lo desnusament, tot còp pareisson futilas. Oc-ben ! lo camin de Sant-Jacme libèra de totas las addiccions impausadas per la societat del tresen millenari.

Mas se pòt tanplan enfaciar coma una longa passejada bucolica e agradiva ; un espaci poetic ; una aventura a nautor d’uman ; un periòde de transicion ; un deslassament mannat, etc… A cadun de causir la color del seu bonaür.

Tornar véser Santiago de Compostèla mièg sègle pus tard !.. Es amb una mica d’emocion que vau tornar véser, s’aquò escàs, la vila. Lo primièr còp que i anèri foguèt en 1969, amb mon amic lo Paure Alan Condat. Aviam dètz-e-nòu ans e èrem partits en veitura « dos cavals » far lo torn de la peninsula iberica. Veniam de quitar Portugal e, immancablament, nos arrestèrem dins la ciutat pelegrina. Alavetz, la catedrala soi sensat la conéisser per l’aver ja trevada. Per contra, a l’epòca, aviam pas assistit a la balancejada de l’encensièr gigant. A aquel moment n’aviái quitament pas la coneissença.

Adoncas vau tornar véser Santiago de Compostèla exactament cinquanta ans aprèp. En un mièg sègle la vila deguèt cambiar. Pasmens, per me sovenir plan pauc de la Santiago de 1969, imagini que me’n mainarai gaire.

Çò que dobtavi intuïtivament mas que sabiái pas de biais segur, es que se partís sul Camin de Sant-Jacme per l’eternitat. Plan solide, la nocion d’eternitat varia segon l’èime de cadun e las circonstàncias del viatge. Mas lo qu’a fach la sublimissima espròva es marcat per la vida. Aquò’s pas vos que prenètz lo camin, es lo camin que vos pren.

Part primièra : La Via Podiensis

I. Abans d’endralhar

Los pès dels pelegrins son meravilhoses : son claufits de plagas, de durans e d’agacins ; son esquintats, abenats, mas fan lor dever : marchan e marchan encara…
Hervé Lebrun (« Perros no ! »)

Me podiái pas lançar sul camin de Sant-Jacme sens un minimum de preparacion. Un projècte atal se planifica, plan en amont. Entre lo jorn que prenguèri la decision de me n’anar e lo primièr pas que faguèri sul camin, trabalhèri a l’aprestar tant val dire pendent un an.

Per çò qu’es de causir la data de partença, puslèu que de me lançar al moment de la tardor, per experiéncia me semblèt mai senat de causir la prima. La melhora data èra probablament la segonda quinzenada d’abrial. Sèm encara en plen periòde escolar e doncas amb la garantida que i aurà mens de monde suls camins. A aquesta sason lo temps es benlèu mens capriciós qu’a la tardor ont, tanplan, pòt nevar a la debuta del mes de novembre. E mai se pòt encara far freg a la fin d’abrial en Aubrac o Marjarida, es a aquela data que lo pelegrin deurà partir se vòl arribar a Sant-Jacme de Compostèla abans las molonassas del mes de julhet e d’agost. En partissent en abrial, lo barrutlaire passarà lo mes de junh en Espanha e Galícia.

Ça que la, partir un quinze d’abrial significa que serà pas cada jorn ni possible, ni rasonable, de bivacar. E mai se val lo còp de carrejar tibanèl e matalàs de sòl dins mon abrassac, sabi abans de partir que me’n poirai pas servir a cada estapa. Mas coma per ieu bivacar es un espaci de libertat, crenti pas de cargar lo necessari. Adoncas, empòrti lo material necessari tre la debuta. Serà totjorn possible e agradiu de campar al mes de mai sus la Via Podiensis e al mes de junh sul Camino frances.

Abans de partir, coma soi optimista, m’aplechi de doas credencials (1). Me disi qu’es pas la plaça que prenon dins una pòcha, nimai lo pes que fan. Pensi que s’aquò fa besonh, ne cromparai maitas en camin. Ai fach lo calcul e ne soi arribat a la conclusion qu’una sola bastarà pas. Ieu, qu’aimi los tampons, m’aplechi de doas. Per començar…

Crompi tanben un guida per caminar. I a mantunes modèls, mas lo que me sembla mai lisible e aisit d’utilizar per la Via Podiensis es lo Rother (per lo Camin francés cromparai l’edicion Rando-edicions actualizat en febrièr de 2018). Es de concepcion e d’edicion alemandas. Existís en mai d’una lenga e demest aquestas lo francés. Ne crompèri un exemplari a Tolosa qualques setmanas abans de partir. Lo conselh que pòdi balhar a los que se voldrián lançar, es de plan far atencion a la data de la darrièra actualizacion. Sens i far moment crompèri mon exemplari sens l’agachar. Me retròbi ara amb una edicion de 2015. Çò que me va gastar una mica lo viatge. Me mainarai lèu qu’en quatre ans, fòrças causas an cambiat sul camin. Bèl primièr i agèt qualques cambiaments dins lo traçat del Grand Randolada. D’efièch, m’es estat dich per mantunes ospitalièrs (2) qu’aqueste es de longa movedís. Mas çò que mai càmbia, son las possibilitats d’albergament. Siá que d’unes jaces novèls i son pas encara repertoriats, siá que d’unes an tampat entre temps. La consequéncia n’es que m’arribèt sovent de telefonar a un jaç e d’esquilar dins lo vuèg. Aquò fa que foguèri sovent un pauc descalat, amb qualques còps de dificultats per reservar.

Abans de partir val mai aver una bona preparacion psicologica. Cal far lo vuèg dins son cap e se netejar l’èime de tot autre projècte o rendètz-vos per dos o tres meses. Es necite trobar qualqu’un que se trache de respondre al corrièr pendent vòstra abséncia. Val mai se copar de las contingéncias materialas. De tot bais me mainarai que, pauc a cha pauc, a mesura qu’avançarai sul camin, perdrai tot interés per las causas materialas. Lo viatic del pelegrin se resumís a pauc. Tot çò que possedís deu claure dins un abrassac de seissanta litres.

Anar sol, a dos o a maites ?

Camini sovent sol. Es un biais de far qu’a sos avantatges e sos inconvenients. Lo fach pòt èsser la resulta d’una volontat, o tanplan d’una constrencha quand se tròba ni companha ni companh de disponibles. Caminar a dos o dins un grope mai nombrós es pas totjorn cocanha. Pasmens, en montanha, val mai èsser pas solet. Las trapèlas son nombrosas e los accidents pòdon èsser fatals. Al debanar de ma carrièra de montanhista, artelhèri sovent sol. Qualques còps o regretèri fèrme. Lo primièr accident que patiguèri foguèt a Cauteret en tornant davalar lo Grand Barbat. Èri a traversar un passatge rocassut, quand dins un moment d’inatencion, me torcèri una cavilha. A posteriòri, quand i torni pensar me disi qu’anavi segurament tròp aviat. Èri jove, aviái de sangueta e èra tard lo ser. Voliái a tot pèrdre, aquò se compren, arribar abans nuèit. Plan car me’n costèt ! Dins un corredor escalabrós pausèri lo pè esquèr sus una pèira movedissa. Crac ! Nimai per las cauçaduras de montanha, me retrobèri amb una cavilha dins la museta. Una estòrsa es quicòm de terriblament dolent.

Èri sol dins la montanha e me poguèri pas empachar de cridar de dolor. Qué far ? Lo telefonet existissiá pas encara e, a aquela ora, caliá èsser inconscient coma o èri a l’epòca per caminar sol. Me demorava pas qu’una causida ; La d’ensajar de dintrar, malgrat lo patiment qu’enduravi a cada pas. Garrelejavi fèrme de la camba esquèrra. Ça que la, aprèp un esfòrç que gausi pas qualificar de subre-uman mas qu’i semblava, arribèri a l’estacion termala. Un mètge me prenguèt en carga sulcòp. La resulta foguèt que me retrobèri amb un emplastre per una mesada. Mas, siá dich de lisada e totjorn dins l’encastre de mon inconsciéncia, al cap d’un desenat de jorns prenguèri un secator e me desliurèri de la cauquilha de gip. Cal creire que lo dieu dels innocents èra del meu costat, que, fin finala, agèri pas jamai de sequèlas.

Mas l’accident que me convencèt definitivament de pas mai partir sol en montanha se debanèt sul Sendarèl catar que partís de La Novèla per s’acabar a Foish. Tornamai, al moment de passar un corredor escalabrós (los accidents arriban rarament sul planièr), pèrdi l’equilibri. Tombi de ma nautor e pas que de ma nautor. Tant val dire que i agèt pas de truc plan violent. Agèri pas ni plaga, nimai bòça. Lo çaganh èra pas aquí. Èra qu’aviái casut entre dos rocasses que se rescontravan en fasent una mena de « V » que s’acabava en punta aguda. Capbilhèri dins aquela regòla naturala e me retrobèri cap primièr dins una enclinason almens a quaranta cinc grases. La posicion èra fòrça inconfortabla. La sang me pujava al cap.

Rai d’aquò ! Aviái las espatlas cunhadas entre las doas parets dels rocasses. Podiái pas bolegar. Èri blocat al fons de la « V », entre los dos flancs dels ròcs. Çò pièger es qu’aviái un abrassac d’un quinzenat de quilogramas sus l’esquina. Aqueste me quichava encara mai al fons del cròs. A pro pena se podiái bingar. Mos braces èran neutralizats jol còs. Èri dins una postura desesperada. Èrem al mes d’abrial e doncas èri en avança sus la sason toristica. Ja que lo Sendarèl catar es pas un dels mai frequentats d’Occitània, podiái ben cridar a plec de gargalhòl que degun me respondiá pas. Aviái ben un telefonet dins un sac banana acrancat a la cinta, mas lo podiái pas agafar. De tot biais èri pas solide de la cobertura ràdio-numerica.

Me soi vist morir aquí. Morir d’una mòrt lenta. Morir de fam e de freg. Morir de la sang que me negava lo cap. Morir d’una mòrt afrosa ; dins una solitud minerala que ja me sanglaçava. Mas las ressorsas de subrevida essent çò que son, las poténcias de vida essent son que son ; a fòrça de jogar de las espatlas, de me tortovilhar e me bidorsejar al fons de mon trauc, per miracle, disi ben per miracle, capitèri per me desgatjar un braç. Me calguèt mai d’una ora per obténer aquela resulta. Un còp lo braç desempedit, me foguèt balhat la possiblitat de desagrafar una bretèla de l’abrassac. La causa me prenguèt temps e energia. Qualques còps perdiái espèr, mas totjorn repreniái vam. Ensagèri mai d’un biais per i arribar. Dins aquelas situacions de desespèr, las neurònas trabalhan a una velocitat espectaclosa.

Al final, capitèri per sortir d’aquela tomba a cèl dobèrt. Mas d’aquel moment, nimai per partir en montanha amb un telefonet, sabi qu’aquò basta pas. Per èsser en seguretat, cal èsser dos. Se l’un se nafra, l’autre pòt anar quèrre secors. A partir sol, cal endralhar de camins frequentats. D’aquí ma causida del camin de Sant-Jacme. Sens gaire exageracion se pòt dire que se tracha d’una autorota de randolada. Son cada an de milierats de personas que la percorron. Atanben se pòt endralhar en solitari tot demorant en seguretat.

Coma o venèm de véser, randolar pòt èsser dangierós. Pasmens, caminar es plan mai qu’un léser, plan mai qu’un espòrt, es un destacament temporari. Un biais d’enfaciar la vida e la se passar bona al mitan de la natura. L’artelhaire vertadièr, l’arpatejaire de longa alenada es un contemplator, o s’o es pas, o deven. Es tanben un somiaire que cada ser se congosta de pescar la luna jos la capa de las estèlas. Per far cort, lo randolejaire es un solitari. Sens ça que la èsser un misantròp, es un ermita ambulant. Una persona que passa mai de temps a escotar (lo vent, los aucèls, los ases que braman dins las pradas, lo silenci, etc.), qu’a parlar. L’excursionista es un introvertit e un paucparla.

Alavetz, se lo randolejaire es rarament gregari, se defugís las caminadas en tropeladas ; quand pasmens partís en montanha, val mai que siá acompanhat. Mas li demòra de trobar la persona per s’apariar. E sèm aquí al picar de la dalha. La causa es pas totjorn aisida, e mai s’es pas jamai impossibla. Per parlar pas que de mon experiéncia, caminèri plan temps amb una persona que despartissiá pauc o pro la meteissa concepcion del viatge que ieu. Faguèrem d’escorregudas nombrosas e memorablas dins un ambient enfachinant.

Lo contra-exemple foguèt quand partiguèri un còp amb un companh qu’arrestava pas de parlar. Aviá totjorn quicòm a dire. Se seriá dich Ràdio Longamai. Res lo podiá pas arrestar, ni un bèlvéser espectaclós, ni la lassièra de uèit oras de caminada amb un gròs desnivelat, nimai la pluèja. Aviá totjorn qualques rasonaments de far sus tot e lo demai. Nimai per li demandar de se moderar dins son debit, res i fasiá pas. Contunhava que mai dins sa logorrèia sens fin ni pausa. Me desencantava los païsatges traversats e los vilatges visitats. Èra per ieu un suplici vertadièr. E quand parlava pas, èra a pianotar sus son telefonet. Podiá pas demorar tres oras sens saber çò que se passava de l’autra part de la planeta. Puèi, còpsec, o me tornava escalcir segon son sedaç. Sa tissa màger èra la metèo. Voliá totjorn saber lo temps qu’anava far. Cinquanta còps per jorn la consultava, coma s’aquò aviá lo poder de desvirar las nivols… M’es estat dich qu’aquela addiccion la se carreja encara, e mai es possible que la se siá agantada d’un biais redibitòri.

Entre partir sol e riscar l’accident sens secors possible e partir a dos sens se poder endevenir amb son partenari ; l’ideal es de se trobar a se n’anar amb l’aucèl rare. Mas per entreprene lo camin de Sant-Jacme, aquel dilèma se pausa pas. L’escorreguda es gaire montanhosa amb plan pauc de passatges dangieroses e lo sendarèl es passadís. En cas d’accident i a totjorn un jaquet per passar dins las oras que seguisson. A çò que pareis que per la nauta sason, los artelhaires se seguisson, o pauc se’n manca. Es la rason per la quala decidissi de partir lo setze d’abrial de 2019, per aver un pauc d’aire e d’espaci.

Èsser pelegrin ?

Perqué partir ? Que me pòt butar sul camin de Compostèla ? Probablament es d’en primièr l’enveja e lo plaser de marchar. D’arpatejar luènh e longtemps. De me retrobar a las albetas, sol al mitan del campèstre. Al moment ont la tèrra es fresca e la vegetacion nòl a bon. D’ausir dins los bòsques e las randuras l’aucelilha cridar sa talent de viure quand lo solelh es encara a pro pena tebés.

Partir es tanben far d’esfòrces fisics. Far foncionar sa motricitat. Sollicitar lo còs. Presar la cadéncia ipnotica dels passes que pòrta, al degrunar dels quilomètres, dins un estat segond, una mena de felicitat sedativa. A trescambar fèrme, acabam per aver la sensacion de pausar pas mai los pès pel sòl. D’èsser en levitacion ?... Per d’unes costats, la marcha pòt semblar un exercici de iogà. La pensada se dissocia del còs per anar trevar lo trauc negre de l’univèrs. Quitam l’envolopa carnala per volastrejar dins d’encontradas a l’òrle del conscient, dins d’airals ont benlèu perdèm canturla entre entendement e encantament. Per èsser onèste, me demandi se m’impausèri pas aquela escomesa, pas que per rebutar lo vielhum a deman ? Mas d’aquò soi lo pus mal plaçat per ne jutjar. Prene la Via Podiensis per una fugida endavant ? Cresi pas ! foguèt una desirança fonsa.

Totas rasons enfaciadas, fasiá temps qu’aviái dins l’ase d’endralhar lo camin de Compostèla. O voliái pel contengut istoric e cultural d’aquel sendarèl. Quand i pensi, soi pivelat a l’idèia que foguèt percorregut per de centenats de milierats de gents de totas edats e condicions socialas. Es subretot un camin qu’a carrejat totas las esperanças del monde crestian. Per tant que, se d’ara enlà se retròba sul Compostèla totas menas de trepaires, autres còps l’engulhavan pas que los pecadors, los endecats e los raubaires de pichona rapina. Los unes amb l’esperança del perdon, los autres amb l’esperança de la garison per eles o per un èsser car, los darrièrs per subreviure al quotidian.

Per èsser pas devòt, qual sap se, sul camin de Sant-Jacme, seriái pas ieu tanben un pelegrin ? Si-ben-tant, se me’n teni a l’etimologia del mot latin, peregrinus significant estrangièr ; lo que ven d’endacòm mai, d’un autre país. Adoncas, a l’origina — segurament abans lo crestianisme —, lo pelegrin èra un forastièr, un passacamin, un traucafrontièra, un travèrsaplana e un sautamontanha. La definicion m’agrada que dins los tempses ont aqueles caminaires foguèron atal designats, l’idèia de quista esperituala èra gaire de mesa. A mens que los primièrs « peregrini » agèsson agut lo cap talament naut dins las estèlas que passèron per d’estrangièrs a aquesta planeta. De pelegrinas e de pelegrins que, pincats talament naut sus las cambas, traversavan lo temps d’una caminada, un monde encantat. Pus tard, a l’epòca medievala, lo pelegrin èra pas forçadament un penitent. Podiá èsser un poèta caminaire, un contemplator de la natura, un amorós del vent e de las nivols.

D’unes fan lo Compostèla per digerir una longa carrièra professionala dins la quala se trobèron pas plan. Un trabalh que benlèu foguèron obligats de complir per constrencha sociala. Aquestes prenon lo camin per se lavar lo cap, lo còr e lo còs. Son benlèu los que son mai sensibles a la beutat de l’escorreguda. Sabon, o sabon pas, que l’etimologia de Compostèla es « Camp d’estèlas ». Son en cèrca d’alucar d’autras estèlas per una autra vida. Òc-ben, lo camin pòt tanben servir a virar la pagina d’una temporada per ne descobrir una autra. Una que s’espèra mai lusenta per çò que semenada d’estèlas.

L’enveja de pausar mos ressòls sul camin de Sant-Jacme me ven tanben de sa reputacion. Es un mite encara e totjorn viu, e aquò dempuèi mai d’un millenari. Cresent o pas, un marchaire inveterat pòt pas acabar sa vida sens l’aver fach. Per parlar pas que dels camins grands de l’airal occitan, podèm plan dire qu’avèm fach lo Stevenson, lo catar o la traversada dels Pirenèus, s’avèm pas percorregut lo Sant-Jacme, seriá coma s’aviam pas fach res. Pel randolejaire, es de gaire lo passatge obligat. Sens l’aver complit, passatz per un trallassejaire, un trepa-pichon ; de gaire un passejaire. Totes aqueles elements faguèron que poguèri pas passar a costat d’aquela escorreguda. Alavetz, fau tirar !

Abans de partir, pendent los preparatius, a mon entorn parlavi de mon projècte. Rescontrèri qualques gents qu’avián un cosin o un nebot qu’èra anat a Compostèla. D’autres, èra una tanta o son bèl-paire qu’i èra anat. Per maites, èra un amic o una amiga qu’aviá endralhat lo camin de Sant-Jacme. N’i a quitament que disián aver ausit parlar de qualqu’un que benlèu i èra anat, recentament o bèl temps a. Al final, parlèri amb fòrça gents qu’avián vist l’òme qu’aviá vist l’òme qu’aviá vist lo ieti. Mas jamai rescontrèri pas degun que l’aviá fach en persona.

Lo Camin de Sant-Jacme, amb sos espacis naturals incomparables, sos monuments arquitecturals prestigioses e son aura culturala millenària, de longa m’embelinèt. A fòrça de me reténer, me caliá ben un jorn i anar véser.